Vị thuốc Đông y Khoai Sâm – Đặc sản vùng núi Tây Bắc

Khoai sâm vốn là đặc sản vùng đất Lào Cai. Thoạt nhìn, nó chẳng khác gì củ khoai lang, củ to củ nhỏ chen chúc nhau, xù xì màu đất. Nhưng khi cắt ra, ruột khoai trong màu vàng nhạt, ngọt ngọt và đặc điểm có mùi thơm thoang thoảng  như mùi nhân sâm.

• Sử dụng bài thuốc đông y rượu gấc chữa bệnh viêm mũi dị ứng
• Cây ngải diệp là gì? Ngải diệp có công dụng gì?
• Bạch quả – Tác dụng chữa bệnh và lưu ý khi dùng bạch quả trong Đông Y

Thu hoạch củ khoai sâm

Những công dụng bất ngờ dành cho sức khỏe của khoai sâm

Theo thầy thuốc Y học cổ truyền: Khoai sâm (hay còn gọi là sâm đất, địa tàng thiên,… )  thường mọc nhiều ở các tỉnh trung du miền núi, tại đây người dân thường dùng loại cây này để làm rau ăn hằng ngày.

Từ xa xưa, ông bà ta đã biết sử dụng lá sâm đất để nấu canh, hay làm rau luộc. Vì đây là món ăn có công dụng thanh nhiệt và giải độc tốt.

Trong Đông y, củ sâm đất được coi là một vị thuốc quý. Thường được sử dụng để phòng chữa bệnh và cải thiện sức khỏe. Trong các bản thảo y học cổ truyền đã ghi nhận sâm đất có tính hàn, vị hơi đắng, cay; có tác dụng lợi tiểu, nhuận tràng, long đờm, còn có công dụng như giảm đau, sưng trong viêm khớp… Dân gian thường lấy củ sâm đất ngâm rượu uống, nấu canh ăn giúp giải nhiệt cơ thể, làm mát gn

Còn theo tạp chí Livestrong, trong củ sâm đất có chứa một loại đường gọi là fructooligosaccharides, có thể làm giảm mức triglycerides và lipoprotein đến mức thấp nhất, từ đó làm giảm cholesterol xấu trong cơ thể. Từ những tác dụng ấy, rất nhiều người hiện nay đang săn lùng củ sâm đất như một vị thuốc bồi bổ sức khỏe, phòng chữa bệnh thường gặp.

Nhìn bề ngoài, khoai sâm Lào Cai chẳng khác gì củ khoai lang ở miền đồng bằng

Chế biến củ sâm đất như thế nào?

Mùa sâm đất kéo dài 1 tháng, bắt đầu từ đầu tháng 11, nhưng củ sâm đất này để được rất lâu. Chỉ cần để nơi khô, thoáng là có thể bảo quản đến nửa năm. Càng để lâu, củ xuống nước ăn càng ngọt. Nếu ăn sống sâm đất thì thấy có vị ngọt mát, nhiều nước, ngon giòn hơn củ đậu. Thời xưa còn khó khăn, với đồng bào dân tộc thì khoai sâm chỉ được ăn sống hoặc luộc suông như khoai lang hay sắn, khi ăn thấy ngọt hơn và có mùi của núi rừng hơn so với khoai lang, nhưng cũng chỉ là món ăn cốt để no. Còn bây giờ sâm đất đã lột xác, đã ngồi chễm chệ trên những mâm cao cỗ đầy.

Mỗi khi vào mùa, các bà nội trợ ở thành phố lại đua nhau mua khoai sâm về chế biến thành đủ món như khoai sâm xào thịt bò, canh xương khoai sâm, khoai sâm trộn nộm,… thậm chí, ép lấy nước uống.

Lưu ý khi chế biến củ sâm đất

Các các Y sĩ Y học cổ truyền Hà Nội khuyến cáo, vì sâm đất tính hàn, khi nấu ăn nên cho thêm gừng tươi và không nên nấu với các món hải sản. Các món nấu với sâm đất chỉ cho muối trắng, dùng vị ngọt của sâm đất thay thế mì chính, bột ngọt. Khi ăn, cần tăng hương vị thì cho thêm rau mùi hoặc hạt rau mùi nghiền nhỏ hoặc hạt tiêu…