Cập nhật hướng dẫn sử dụng thuốc bởi các Thầy Thuốc
Loading...
Kháng sinh là các loại thuốc được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn bằng cách tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Các loại kháng sinh hoạt động bằng cách tác động vào quá trình sống hoặc sinh sản của vi khuẩn, từ đó làm giảm hoặc loại bỏ chúng khỏi cơ thể.
Tác dụng thế nào của thuốc kháng sinh
Theo Dược sĩ CKI Lý Thanh Long – giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, Kháng sinh có thể được chia thành nhiều loại khác nhau tùy thuộc vào cơ chế hoạt động, cũng như phạm vi tác động đối với các loại vi khuẩn khác nhau. Một số loại kháng sinh phổ biến bao gồm penicillin, amoxicillin, tetracycline, erythromycin, ciprofloxacin và vancomycin.
Việc sử dụng kháng sinh cần được thực hiện đúng cách và theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh tình trạng kháng thuốc, khi mà vi khuẩn trở nên kháng cự với kháng sinh. Sự lạm dụng và sử dụng không đúng cách của kháng sinh có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe công cộng, bao gồm sự gia tăng của vi khuẩn kháng thuốc và các vấn đề kháng sinh liên quan khác.
Thuốc kháng sinh có tác dụng chủ yếu là điều trị các bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn gây ra. Cụ thể, chúng hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển hoặc tiêu diệt vi khuẩn trong cơ thể. Cách hoạt động cụ thể của mỗi loại kháng sinh có thể khác nhau, nhưng phổ biến nhất là các cơ chế sau:
- Ngăn chặn tổng hợp tường vi khuẩn
Một số loại kháng sinh như penicillin và cephalosporin hoạt động bằng cách ngăn chặn quá trình tổng hợp tường vi khuẩn, là một bước quan trọng trong quá trình phân chia tế bào và sự tồn tại của vi khuẩn.
- Ảnh hưởng đến quá trình protein của vi khuẩn
Một số loại kháng sinh như tetracycline và erythromycin ảnh hưởng đến quá trình sản xuất protein của vi khuẩn, điều này cản trở vi khuẩn trong việc tạo ra các protein cần thiết cho sự sống sót và phát triển.
- Ngăn chặn quá trình sao chép ADN của vi khuẩn
Các loại kháng sinh như ciprofloxacin và metronidazole ngăn chặn việc sao chép hoặc tái tổ hợp ADN, điều này gây ra sự ngừng lại hoặc tử vong của vi khuẩn.
Nhưng cần lưu ý rằng kháng sinh không tác động đến virus và không phải mọi loại bệnh nhiễm khuẩn đều được điều trị bằng kháng sinh. Việc sử dụng không đúng cách hoặc lạm dụng kháng sinh có thể gây ra các vấn đề như kháng thuốc và tác dụng phụ.
Những nguy hại khi sử dụng kháng sinh không đúng
Theo giảng viên tại trường Cao đẳng Dược Hà Nội, Việc sử dụng kháng sinh không đúng cách có thể gây ra nhiều vấn đề và nguy hại, bao gồm:
- Tăng nguy cơ kháng thuốc
Vi khuẩn có khả năng phát triển kháng thuốc, nghĩa là chúng trở nên không phản ứng với các loại kháng sinh. Sử dụng không đúng cách hoặc lạm dụng kháng sinh có thể tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các chủng vi khuẩn kháng thuốc, sẽ làm giảm hieu54 lực của kháng sinh.
- Tác dụng phụ
Sử dụng không đúng loại hoặc liều lượng kháng sinh có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Các tác dụng phụ có thể bao gồm phản ứng dị ứng, tiêu chảy, tiêu chảy liên quan đến vi khuẩn Clostridium difficile, và các vấn đề khác như nôn mửa, phát ban, và dị ứng da.
- Sự ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật tự nhiên trong cơ thể
Kháng sinh không chỉ tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh mà còn có thể ảnh hưởng đến các vi khuẩn có ích tồn tại trong cơ thể. Điều này có thể làm suy giảm sự đa dạng vi sinh vật và mất cân bằng trong hệ vi sinh vật, dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác như vi khuẩn nấm phát triển quá mức.
- Gây ra vấn đề sức khỏe công cộng
Sử dụng không đúng kháng sinh có thể gây ra sự gia tăng của các chủng vi khuẩn kháng thuốc. Các chủng vi khuẩn kháng thuốc có thể lan truyền dễ dàng trong cộng đồng và làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh không thể điều trị được.
Do đó, việc sử dụng kháng sinh cần được thực hiện chính xác và theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị và giảm thiểu nguy cơ của các vấn đề liên quan.
Một số kháng sinh thường sử dụng
- Penicillin
Đây là một trong những loại kháng sinh đầu tiên được phát hiện và sử dụng rộng rãi. Penicillin hoạt động bằng cách ngăn chặn quá trình tổng hợp tường vi khuẩn. Các biến thể của penicillin bao gồm amoxicillin và ampicillin.
- Cephalosporins
Loại kháng sinh này cũng ngăn chặn tổng hợp tường vi khuẩn, tương tự như penicillin. Cephalosporins được chia thành các thế hệ khác nhau, với mỗi thế hệ có phổ tác động khác nhau.
- Tetracyclines
Tetracyclines ngăn chặn quá trình sản xuất protein của vi khuẩn. Chúng thường được sử dụng để điều trị nhiễm khuẩn do vi khuẩn Gram âm và Gram dương, cũng như các loại bệnh như viêm phế quản và viêm phổi.
- Macrolides
Loại kháng sinh này cũng ảnh hưởng đến quá trình sản xuất protein của vi khuẩn. Erythromycin là một trong những macrolide phổ biến nhất.
- Fluoroquinolones
Fluoroquinolones ảnh hưởng đến quá trình sao chép ADN của vi khuẩn. Các loại thuốc như ciprofloxacin và levofloxacin thường được sử dụng để điều trị nhiễm khuẩn đường tiểu và nhiễm khuẩn da.
- Aminoglycosides
Loại kháng sinh này cũng ảnh hưởng đến quá trình sản xuất protein của vi khuẩn. Gentamicin và streptomycin là hai ví dụ phổ biến.
- Sulfonamides
Sulfonamides ngăn chặn quá trình sản xuất axit folic của vi khuẩn, điều này cần thiết cho vi khuẩn để tổng hợp DNA, RNA và protein. Trimethoprim-sulfamethoxazole (TMP-SMX) là một ví dụ phổ biến.
Cần lưu ý rằng việc sử dụng loại kháng sinh phù hợp và theo chỉ định của bác sĩ là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh các vấn đề như kháng thuốc và tác dụng phụ gây nguy hiểm.
Bài viết và tham khảo : DS CKI Lý Thanh Long
