Dâm dương hoắc: Vị thảo dược bổ thận, tráng dương

Dâm dương hoắc là thảo dược quý trong y học cổ truyền, nổi bật với tác dụng bổ thận, tráng dương, tăng cường gân cốt và điều trị liệt dương. Dược liệu này còn chữa hiệu quả chứng đau thận, liệt dương. Tên gọi của nó đã thể hiện rõ công dụng chính: bổ thận, tráng dương. Và các công dụng khác… Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về những công dụng của vị thuốc này trong bài viết dưới đây.

Hình ảnh cây Dâm dương hoắc

Đặc điểm chung dược liệu

Tên gọi khác: thiên lưỡng kim, phỏng trượng thảo, hoàng liên tổ, cương tiền, can kê cân.

Tên khoa học: Epimedium macranthum – họ Hoàng liên gai (Berberidaceae).

Về tên gọi: Theo truyền thuyết, cây được đặt tên là “Dâm dương hoắc vì khi cho dê đực ăn loại thảo dược này, thấy dê đực có thể giao phối nhiều lần trong ngày, vì vậy cây có tên là “Dâm dương hoắc”.

Mô tả thực vật

Theo Dược sĩ CKI Nguyễn Quốc Trung – giảng viên Cao đẳng Dược cho biết, Thảo dược này là thân thảo, sống lâu năm, cao khoảng 0.4 đến 0.8m. Cây có nhiều loài khác nhau, như dâm dương hoắc lá hình tim, lá to, và lá mác, mỗi loài có đặc điểm riêng:

Dâm dương hoắc lá to và lá hình tim cao khoảng 30-40cm, còn dâm dương hoắc lá mác thấp hơn, khoảng 30-35cm.

Lá của loài lá to và lá mác dài 4-9cm, trong khi lá hình tim ngắn hơn, chỉ 2.5-5cm.

Hoa cây có màu trắng với cuống hoa dài

Phân bố và sinh trưởng

Dâm dương hoắc có nhiều loài khác nhau như:

Dâm dương hoắc lá to

Dâm dương hoắc lá hình tim

Dâm dương hoắc lá mác

Tất cả đều được sử dụng trong y học cổ truyền với công dụng bổ thận, tráng dương cho nam giới. Cây phân bố chủ yếu ở các khu rừng núi và phổ biến tại Trung Quốc, nơi có khí hậu ôn đới.

Ở Việt Nam, thảo dược này mọc tại các vùng núi cao như Sapa, Hòa Bình, thuộc khu vực Tây Bắc

Hình ảnh các bộ phận của cây Dâm dương hoắc

Bộ phận dùng, thu hái,chế biến:

– Bộ phận sử dụng làm thuốc chủ yếu là lá

– Thu hái; Thương thu hái vào mùa hạ và thu, thu hoạch toàn bộ cây, bỏ rễ, sau đó phơi hoặc sấy khô, không cần chế biến phức tạp.

– Chế biến; Sau khi thu hái, lá được rửa sạch nhiều lần để loại bỏ bụi bẩn, rồi phơi hoặc sấy khô.

– Bảo quản; Cần để dược liệu ở nơi khô ráo, thoáng mát, và độ ẩm cao. Thỉnh thoảng nên mang ra phơi nắng để tránh ẩm mốc.

Sau khi phơi khô, có thể sao hoặc ngâm rượu cùng ba kích, nhục thung dung, sâm cau, sinh khương,… hoặc dùng lá khô sắc nước uống.

Lá Dâm dương hoắc phơi khô

Thành phần hoá học

Dâm dương hoắc chứa lượng lớn L-Arginine và các hoạt chất chính như: Icaritin-3-O-α-rhamnoside, Quercetin, Alcaloid, Quercetin-3-O-D-glucoside, Saponin, Sagittatoside, Anhydroicaritin-3-O-α-rhamnoside.

L-Arginine là hợp chất giúp kích thích sản sinh hormone sinh dục nam.

Ngoài ra, cây còn chứa khác gồm: alcaloid, flavonoid, saponosid, phytosterol, tinh dầu, acid béo, và vitamin E.

Tác dụng – Công dụng

* Theo Y học hiện đại

Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho hay,  Trong một thí nghiệm trên chuột đực, chiết xuất từ lá dâm dương hoắc đã giúp chuột xuất tinh chỉ sau 30 phút. Và các nghiên cứu đã chỉ ra rằng Thảo dược này chứa các hoạt chất kích thích sản sinh hormone testosterone, hỗ trợ tráng dương bổ thận và tăng cường sinh lý nam giới.

Dược liệu có Công dụng :

– Bổ thận, tráng dương: Các hoạt chất trong dâm dương hoắc giúp cải thiện sinh lý nam, đặc biệt khi ngâm rượu có tác dụng kích thích ham muốn và kéo dài thời gian quan hệ, giúp chữa trị nam giới bị thận hư, sinh lý yếu và xuất tinh sớm.

– Hạ đường huyết, lipid máu: Nước sắc từ dược liệu giúp giảm mỡ máu, đường huyết, và chống suy nhược thần kinh.

– Trị viêm phế quản mãn tính: Giúp lợi tiểu, kháng viêm, sát khuẩn, giảm ho, tiêu đờm.

– Chữa suy nhược thần kinh: Quercetin và alcaloid trong dược liệu có tác dụng giảm mệt mỏi, an thần, hỗ trợ điều trị suy nhược thần kinh.

– Hạ huyết áp: chiết xuất từ dược liệu này giúp giãn mạch, tăng lưu lượng máu ở mạch vành và giảm huyết áp về mức an toàn.

Ngoài ra, Dâm dương hoắc có khả năng tăng cường chức năng miễn dịch nhờ các hoạt chất như flavonoid, saponin, và quercetin. Những thành phần này kích thích sản sinh tế bào miễn dịch và cải thiện hoạt động của hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại vi khuẩn, virus và chất gây viêm. Đồng thời, dâm dương hoắc cũng hỗ trợ hoạt động của đại thực bào và tế bào lympho T, nâng cao khả năng ngăn chặn nhiễm trùng và tăng cường sức đề kháng tổng thể.

* Theo Y học cổ truyền

Thảo dược này có vị cay, tính ôn, đi vào hai kinh can và thận.

Vị thuốc này có tác dụng bổ thận, mạnh gân, ích tinh tủy, và ứ phong trừ thấp.

Công dụng:

– Tráng dương và Bổ thận: Làm ấm thận, và cường dương khí.

– Cường gân tráng cốt: Tăng cường sức mạnh gân xương, khử phong, trừ thấp.

Chủ trị:Dâm dương hoắc thường được dùng để điều trị các bệnh như tinh lạnh, liệt dương, di tinh, muộn con,đau lưng, mỏi gối, co rút gân cốt, phong thấp, yếu lạnh tay chân, và bán thân bất toại

Ứng dụng đặc biệt:

– Ngâm rượu: Kích thích và kéo dài thời gian quan hệ, phù hợp cho nam giới trị dược chứng thận hư, sinh lý yếu, xuất tinh sớm.

– Chữa trị bệnhLiệt dương: Người nam giới ít tinh dịch, đau lưng, gân xương co quắp, chân tay tê bại, bán thân bất toại, có thể dùng cho nữ giới bị khô âm đạo, lãnh cảm.

Dạng dùng: Có thể dùng dưới dạng thuốc sắc hoặc ngâm rượu.

Những bài thuốc có Dâm dương hoắc:

Chữa liệt dương

Bài 1: 8gDâm dương hoắc cùng với Cam thảo 1g và  Sinh khương 2g,nước 600ml.

Đem Sắc còn lại 200ml, uống trong ngày. chia 3 lần/ngày

Bài 2: Dâm dương hoắc 15g, Thỏ ty tử 12g, Cẩu khỉ 12g,Nhục thung dung 15g, Cam thảo 8g, Đại táo 2 quả, Đỗ trọng 7g, Đương quy 7g, Ba kích 15g, Sa sâm 15g

Đem sắc uống, chia thành nhiều phần uống trong ngày.

dùng trong một tháng bệnh sẽ được cải thiện tình trạng.

Chữa trị thận dương suy yếu

Thành phần:Dâm dương hoắc 100g (thái nhỏ), Rượu trắng 500ml

Cách dùng: Ngâm dâm dương hoắc trong rượu từ 15 đến 20 ngày.

Mỗi ngày uống 10ml rượu, dùng 2 lần/ngày. Kiên trì sử dụng để cải thiện tình trạng bệnh.

Chữa trị phong thấp

Dâm dương hoắc 120g, Quả nhãn đã bỏ hạt 100g và  Ngũ gia bì 100g

Cho 3 vị thuốc vào hũ, ngâm với 2 lít rượu trắng trong 20-30 ngày.

Sau khi ngâm, uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 15-20ml.

Kiên trì sử dụng để thấy cải thiện tình trạng bệnh.

Chữa bệnh đau nhức

Dùng: Dâm dương hoắc 40g, Uy linh tiên 40g, Xuyên khung 40g, Quế tâm 40g,Thương nhĩ tử 40g

Tất cả tán nhuyễn các vị thuốc, mỗi lần dùng 4g với rượu ấm.

Cách ngâm rượu dâm dương hoắc

Dâm dương hoắc500g, Ba kích và nấm ngọc cẩu mỗi vị 400g

300g Nhục thung dung cùng với rượu 5 lít

Bình thủy tinh

Sơ chế dược liệu: Có thể sao với muối, mỡ dê, rượu, bơ, hoặc sao thường để khô.

Thực hiện:

– Cho tất cả thảo dược vào bình và đổ rượu vào.

– Đậy nắp bình kin, để nơi khô ráo.

– Sau 20-30 ngày, uống 2-3 lần mỗi ngày, mỗi lần 20ml.

Lưu ý: Có thể thay đổi thành phần dược liệu tùy theo mục đích điều trị.

Những lưu ý khi sử dụng

Những người nào nên sử dụng: Rượu dâm dương hoắc thích hợp cho:

– Nam giới bị suy giảm chức năng sinh lý. di tinh, liệt dương,

– Người vô sinh, muộn con, hiếm muộn con,

– Người lớn tuổi bị đau lưng, mỏi gối, co rút gân cốt, bán thân bất toại, phong thấp, tiểu tiện không kiểm soát. mất ngủ, suy nhược thần kinh,

– Nữ giới bị khô âm đạo, giảm ham muốn. lãnh cảm,

– Người huyết áp cao.

Những người sau không nên dùng

– Người âm hư, đang mắc bệnh lý âm hư không nên dùng.

– Phụ nữ có thai không dùng.

– Người liệt dương do thấp nhiệt, âm hư hỏa vượng không nên sử dụng.

– Những người có triệu chứng như miệng khô, mất ngủ, tiểu đỏ không nên dùng.

– Có thể gặp tác dụng phụ như váng đầu, nôn mửa, chảy máu mũi.

Tóm lại

Dâm dương hoắc là một thảo dược quý, giúp bổ dương, bổ thận, cải thiện sinh hoạt tình dục và giảm đau lưng, gối mỏi.

Trước khi sử dụng người dùng cần tham khảo ý kiến thầy thuốc có kinh nghiệm , Phụ nữ mang thai không nên tuyệt đối dùng thuốc này./.

DsCKI.Nguyễn Quốc Trung