Quả Bưởi không chỉ ngon mà còn rất bổ, cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng cho cơ thể. Bưởi chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết như protein, vitamin C, kali, canxi,… giúp phòng ngừa nhiều loại bệnh tật và làm đẹp da, khỏe tóc. Đồng thời, nó cũng là một lựa chọn tốt cho việc làm nước giải khát. Hãy tham khảo bài viết dưới đây để hiểu thêm về những ứng dụng của quả bưởi trong việc cải thiện sức khỏe.
Hình ảnh cây Bưởi và quả Bưởi
Đặc điểm chung cây Bưởi
Tên goi khác: Cây Bòng, Thanh trà…
Tên khoa học: Citrus grandis L., Rutaceae (thuộc họ Cam),
- Mô tả thực vật
Theo Dược sĩ CKI Nguyễn Quốc Trung – giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, Cây Bưởi là loại cây thân gỗ lớn, sống lâu năm, cao từ 4-15m, thân cong queo dày 10–30 cm và nhánh thấp không đều, thân cây có nhiều vết nứt dọc, vỏ màu vàng nhạt.
Lá hình trứng dài, màu xanh lục, to dày, cuống lá có cánh rõ rệt.
Hoa bưởi thơm, màu trắng vàng, hình hoa kép, mỗi bông gồm 5 cánh hoa và nhụy màu vàng cam. thường nở vào tháng Giêng và tháng Hai, mọc thành từng chùm ở đầu ngọn.
Quả to, nặng 1-3kg, vỏ dày, chia thành 11-18 múi, có vị nhẹ như bưởi chùm, thường có một chút vị đắng. Quả bên trong chia thành nhiều múi, mọng nước và thơm ngon, có nhiều hạt nhỏ màu trắng ngà.
- Phân bố
Cây Bưởi có nguồn gốc từ Đông Nam Á, Ấn Độ, được du nhập vào Trung Quốc từ khoảng năm 100 trước Công nguyên. Bưởi là loại cây trồng lấy trái phổ biến ở Việt Nam.
Việt Nam là quốc gia sản xuất quả Bưởi lớn và chất lượng, được xuất khẩu đi nhiều nơi trên thế giới, góp phần vào giá trị kinh tế đất nước.
Bộ phận dùng
Hoa bưởi, Cùi bưởi (Vỏ), Lá, Quả và Tinh dầu bưởi đều dùng làm thuốc
Thành phần hóa học
Bưởi là loại trái cây an toàn, với vỏ dày mang lại nhiều ưu điểm.
Quả bưởi có năng lượng thấp, giàu vitamin C và chất xơ hòa tan, cung cấp nước và kali cho cơ thể. Với chỉ 38 kcal và lượng chất dinh dưỡng đa dạng như protein, carbohydrate, và vitamin C trong mỗi 100g, bưởi là lựa chọn tốt cho chế độ giảm cân.
Vỏ bưởi chứa flavonoid bảo vệ sức khỏe mạch máu và các hoạt chất hỗ trợ làm đẹp da.
Thịt bưởi tươi cung cấp nhiều nước và ít chất béo
Tác dụng – Công dụng của quả bưởi
Công dụng đối với sức khỏe & Sắc đẹp
Trong y học cổ truyền, tất cả các phần của quả bưởi, từ lá, hoa, cùi, vỏ, đến múi, đều được sử dụng làm thuốc. Bưởi ít sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc bảo quản nhất trong các loại trái cây. Nó có nhiều ứng dụng với sức khỏe và sắc đẹp như sau:
- Tốt cho hệ thống miễn dịch& Tăng sức đề kháng
Theo trang web Thực phẩm lành mạnh nhất thế giới của Quỹ George Mateljan, một nửa quả bưởi trung bình cung cấp 59% nhu cầu vitamin C hàng ngày. Bưởi được đánh giá cao vì hàm lượng vitamin C cao, có đặc tính chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào cơ thể khỏi vi khuẩn và vi rút có hại. Bưởi là nguồn cung cấp vitamin C phong phú, giúp tăng cường miễn dịch và bảo vệ tế bào cơ thể khỏi vi khuẩn và vi rút có hại. Đặc biệt, lượng vitamin C trong bưởi có thể giúp tránh cảm lạnh, sốt, nhiễm trùng và nhiều bệnh khác.
- Giúp Giảm Cholesterol và giúp tim khoẻ
Múi bưởi chứa nhiều Pectin, một loại chất xơ hoà tan, giúp đốt cháy cholesterol trong máu và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Các chuyên gia khuyên người ta nên tiêu thụ bưởi thường xuyên để duy trì sức khỏe tim mạch.
- Làm đẹp da và chống lão hoá
Bưởi chứa nhiều vitamin C và vitamin P, giúp làm đẹp da, ngăn chặn sự lão hóa, và tăng cường chức năng của lỗ chân lông. Hàm lượng nước cao trong bưởi giúp giữ ẩm cho da, giảm nếp nhăn và chống lão hóa. Từ rất lâu các chị em đã dùng bưởi như một phương thuốc làm đẹp tự nhiên mà hiệu quả để chăm sóc cho làn da của mình. Bưởi giúp cấp nước cho da luôn căng mịn, giảm nếp nhăn và chống lão hoá.
Tinh chất bưởi thúc đẩy quá trình tái tạo Collagen cho da, cân bằng độ Ph và cải thiện làn da dầu.
Một tác dụng không thể quên của quả bưởi đó là chăm sóc tóc. Hiện nay các sản phẩm serum dưỡng tóc làm từ tinh chất bưởi rất được ưa chuộng. Tác dụng của nó là làm cho tóc dày và mềm mượt hơn, không những vậy còn phục hồi hư tổn và kích tóc mọc nhanh.
- Giúp Giảm cân
Bưởi chứa một loại enzyme carnitine palmitoyltransferase giúp loại bỏ chất béo và có ít calo nhưng giàu dưỡng chất. Mùi thơm của bưởi có tác dụng giảm cảm giác đói và thèm ăn, cũng như tạo cảm giác no sau khi ăn
- Hỗ trợ và ngăn ngừa bệnh tiểu đường
Theo các nhà khoa học từ Đại học Hebrew (Israel) và Bệnh viện Đa khoa Massachusetts (Mỹ), việc tiêu thụ bưởi có thể giúp kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Các thành phần như Insulin và axit citric trong bưởi đóng vai trò quan trọng trong quá trình này. Bưởi được xem như một loại thần dược đối với những người bị tiểu đường, và các bác sĩ khuyên người bệnh nên thường xuyên tiêu thụ bưởi hoặc nước ép bưởi (3 lần/ngày).
- Ngăn ngừa sỏi thận
Theo một nghiên cứu trên tạp chí British Journal of Nutrition, việc phụ nữ tiêu thụ từ 0,5 đến 1 lít nước bưởi mỗi ngày có thể làm giảm nồng độ pH trong nước tiểu, từ đó giảm nguy cơ phát triển sỏi thận. Bưởi chứa axit citric và d-limonene, có khả năng ngăn chặn hình thành sỏi thận và giảm nguy cơ mắc bệnh này.
- Chữa hôi miệng và bảo vệ răng miệng
Vỏ bưởi giàu vitamin C, giúp bảo vệ răng chắc khỏe và ngăn ngừa các vấn đề như sâu răng, viêm nướu, và chảy máu chân răng. Điều này giúp chữa trị hiệu quả tình trạng hôi miệng.
Chứa chất chống oxy hóa
Bưởi chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao, bao gồm vitamin C, naringenin, naringin và lycopene, có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác nhau. Trong đó, Lycopene là chất có hoạt tính chống oxy hóa mạnh nhất và có thể giúp ngăn chặn ung thư.
- Chữa chứng khó tiêu
Bưởi có tác dụng làm dịu cơn nóng và kích ứng trong dạ dày, cải thiện sự lưu thông của các loại dịch chất tiêu hóa và điều chỉnh hoạt động của hệ bài tiết. Điều này giúp cải thiện các triệu chứng của chứng khó tiêu và hỗ trợ quá trình tiêu hóa.vì thế, chiết xuất bưởi cũng thường được chọn sử dụng trong y học hiện đại.
Một số ứng dụng khác
Trang trí và làm cảnh: Cây Bưởi là biểu tượng của tuổi thơ, văn hóa và truyền thống dân tộc Việt Nam từ lâu đời. Chúng thường được trồng rộng rãi tại các làng quê Việt Nam để thu hoạch trái ngọt và làm cây che bóng mát cho nhà cửa. Ngoài ra, chúng cũng thường được sử dụng làm cây cảnh trong nhà hoặc được tạo thành cây bonsai để tăng thêm vẻ đẹp cho không gian.
Làm đẹp: Trong vỏ của quả Bưởi chứa nhiều tinh dầu có thể được sử dụng để làm đẹp, bao gồm làm trắng da, dưỡng tóc và xông hơi. Ngoài ra, từ xa xưa, vỏ Bưởi đã được sử dụng để đun nước gội đầu, giúp tóc trở nên óng mượt, giảm gàu và ngăn ngừa gãy rụng.
Ứng dụng khác: Hạt Bưởi có thể được sử dụng để trích lấy pectin, một hoạt chất có khả năng làm thuốc cầm máu hoặc để sản xuất gôm chải tóc và các sản phẩm khác. Ngoài ra, lá Bưởi cũng có thể được sử dụng để đun lấy nước tắm cho trẻ em.
Những lưu ý và Tác hại khi ăn quá nhiều bưởi
Theo giảng viên tại trường Cao đẳng Dược Hà Nội, Mặc dù bưởi mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng bạn cần phải cẩn trọng khi ăn bưởi. nhưng cần phải ăn một cách có điều độ. Không nên ăn quá 1 trái bưởi mỗi ngày, vì ăn quá nhiều có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm. Không nên tiêu thụ bưởi khi đói, hoặc khi đang uống rượu, bia, đặc biệt là khi sử dụng kháng sinh. Nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi ăn bưởi.
Tác hại của việc tiêu thụ quá nhiều bưởi bao gồm:
Ảnh hưởng đến dạ dày: Bưởi chứa axit citric, nếu ăn quá nhiều có thể gây tổn thương cho niêm mạc dạ dày.
Gây tiêu chảy: Bưởi có tính tán hàn, vì vậy ăn quá nhiều có thể dễ gây ra tình trạng tiêu chảy, đặc biệt là đối với những người có đường ruột yếu.
Những ai không nên ăn bưởi
+ Người đang sử dụng thuốc: Một số loại thuốc có thể tương tác xấu với thành phần trong bưởi, gây ra tác dụng phụ nguy hiểm.
+ Người mắc bệnh tiêu chảy: Bưởi có tính lạnh, nên không nên ăn khi bị tiêu chảy vì có thể làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
+ Không ăn bưởi khi đói: Axit citric trong bưởi có thể gây hại cho dạ dày nếu tiêu thụ khi đói.
+ Không ăn bưởi ngay sau khi uống rượu, bia hoặc hút thuốc: Bưởi chứa chất pyranocoumarin có thể tăng cường độc tính của thuốc lá, nicotine và cồn, gây hại cho sức khỏe.
Kết luận
Từ bài viết trên đã cho ta thấy rõ những lợi ích sức khỏe tuyệt vời mà mỗi thành phần dinh dưỡng của quả Bưởi mang lại và là trái cây quen thuộc, được xem là “thần dược” cho sức khỏe và sắc đẹp. Việc thêm Bưởi vào chế độ ăn uống hàng ngày có thể đem lại nhiều lợi ích sức khỏe lớn. Hy vọng thông qua bài viết này, giúp bạn đã hiểu rõ hơn về các công dụng của quả bưởi, cũng như nhận thức được về những tác hại và lưu ý cần thiết khi tiêu thụ bưởi, nhằm bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình./.
DsCKI. Nguyễn Quốc Trung