Cập nhật hướng dẫn sử dụng thuốc bởi các Thầy Thuốc
Loading...
Uốn ván là một căn bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao. Tuy nhiên, việc chẩn đoán bệnh thường gặp nhiều khó khăn, bởi vì nhiều trường hợp khi bệnh nhân nhập viện, bác sĩ không tìm thấy vết thương hoặc vết thương đã lành nhưng bệnh nhân vẫn bị nhiễm trùng uốn ván.
Nhiễm trùng uốn ván là gì?
Theo giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, Bệnh uốn ván (tên tiếng Anh là “Tetanus”) là một bệnh cấp tính do vi khuẩn Clostridium tetani gây ra. Vi khuẩn này thường tồn tại trong đất bẩn, cống rãnh và phân súc vật, và có thể xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết thương. Khi vi khuẩn này tiến vào cơ thể qua các vết thương ngoài da, chúng sinh sôi và tiết ra một ngoại độc tố gọi là Tetanus exotoxin. Chất độc này tác động lên hệ thần kinh trung ương, gây ra các triệu chứng như co cứng cơ, co giật, suy hô hấp, dẫn đến tình trạng nhiễm trùng uốn ván.
Các nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng uốn ván bao gồm:
- Vết thương sâu do đinh, dao, mảnh vụn của gỗ bẩn và vết động vật cắn.
- Phụ nữ có nguy cơ cao nhiễm trùng uốn ván khi sử dụng dụng cụ bị nhiễm bẩn trong quá trình sinh hoặc nạo phá thai.
- Trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm trùng uốn ván nếu dụng cụ dùng để cắt rốn, chăm sóc rốn hoặc tay của người đỡ đẻ không vệ sinh.
- Trẻ nhỏ cũng có thể bị nhiễm bệnh khi sử dụng các dụng cụ y tế không vệ sinh để cắt bao quy đầu, rạch da và khi đắp những thứ không sạch vào các vết thương.
Đối tượng nguy cơ mắc uốn ván
Uốn ván có thể xảy ra ở cả nam và nữ, thuộc mọi lứa tuổi, nhưng thường tập trung nhiều ở thanh thiếu niên hiếu động, những người nông dân dễ bị các vết thương ngoài da và những người không thực hiện chủng ngừa vắc-xin uốn ván đầy đủ.
Ngoài ra, trẻ sơ sinh cũng là đối tượng dễ bị uốn ván do được sinh ra trong điều kiện chưa đủ tiêu chuẩn vệ sinh và chưa được chăm sóc rốn đúng cách, dẫn đến nhiễm trùng uốn ván ở rốn. Tình trạng này được gọi là uốn ván sơ sinh.
Nhiễm trùng uốn ván có nguy hiểm không?
Nhiễm trùng uốn ván là một tình trạng nguy hiểm với nguy cơ tử vong rất cao, lên đến 30-40%. Tỷ lệ tử vong này cao gấp 10 lần ở người lớn vì cơ thể trẻ sơ sinh còn non nớt, chưa đủ sức chống lại vi khuẩn. Nếu trẻ may mắn vượt qua cơn nguy kịch, vẫn có thể gặp phải các di chứng và tình trạng nghiêm trọng như:
- Co thắt và co giật các cơ, có thể dẫn đến xuất huyết cơ.
- Nguy cơ gãy xương sống hoặc các xương khác.
- Tăng huyết áp, trụy tim mạch, rối loạn nhịp tim, và hôn mê.
- Suy hô hấp, viêm phổi, và các nhiễm trùng khác như nhiễm trùng huyết, nhiễm trùng da, và xuất huyết tiêu hóa.
- Nguy cơ tử vong cao ở trẻ em và người già.
Triệu chứng nhiễm trùng uốn ván
Nhiễm trùng uốn ván được chia thành các giai đoạn với những dấu hiệu cụ thể:
- Thời kỳ ủ bệnh:
- Thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 3 đến 10 ngày, nhưng cũng có thể kéo dài tới 3 tuần. Thời gian ủ bệnh càng ngắn, nguy cơ tử vong của người bệnh càng cao.
- Thời kỳ phát bệnh:
- Triệu chứng ban đầu: Co cứng cơ nhai (cơ hàm), bệnh nhân cảm thấy mỏi hàm, lưỡi bị cong, tê lưỡi, khó nuốt, và cuối cùng là không thể há miệng, gây trở ngại lớn cho việc ăn uống.
- Khi bệnh nặng hơn: Co cứng cơ các vùng khác như mặt, gáy, cổ, và cột sống, dẫn đến tình trạng người bệnh cong vòng, ưỡn ngược ra sau như đòn gánh. Đây là lý do bệnh uốn ván còn được gọi dân gian là bệnh phong đòn gánh.
- Các triệu chứng khác: Cơn co giật toàn thân, biến chứng như gãy cột sống, gãy xương do co giật nhiều, viêm phổi khi hôn mê và nằm quá lâu, và nhiễm trùng da. Giai đoạn này có thể kéo dài từ vài tháng đến cả năm.
Biện pháp phòng tránh nhiễm trùng uốn ván
Giảng viên tại trường Cao đẳng Dược Hà Nội khuyên rằng không nên chủ quan với những vết thương nhỏ vì chúng có thể dẫn đến những tác hại khôn lường. Vi khuẩn uốn ván thường gây bệnh ở những vết thương bị dập nát trong môi trường thiếu oxy. Do đó, sau khi bị xây xát, cần xử lý sạch vết thương bằng dung dịch sát trùng, loại bỏ hết dị vật và cố gắng rửa sạch các vết bẩn. Những vết thương có mô hoại tử hoặc bờ không liền cần được đưa đến cơ sở y tế để xử lý đúng cách.
Phụ nữ khi sinh nở cần chú ý đảm bảo vô trùng, và trẻ sơ sinh khi cắt rốn cần được vệ sinh cuống rốn cẩn thận để loại trừ nguy cơ nhiễm trùng uốn ván.
Tiêm vắc-xin phòng uốn ván luôn được xem là biện pháp phòng tránh uốn ván hiệu quả nhất.
Nguồn: thaythuoc.edu.vn
