Sử dụng thuốc giảm đau kéo dài có gây biến chứng gì không?

Thuốc giảm đau là một phương pháp điều trị quan trọng giúp bệnh nhân giảm đau do nhiều nguyên nhân khác nhau. Vấn đề sử dụng thuốc giảm đau kéo dài, nhất là một số loại thuốc giảm đau mạnh, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe.

Sử dụng thuốc giảm đau kéo dài có gây biến chứng gì không?

1. Phân loại thuốc giảm đau

Dược sĩ các trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho biết: Trước khi đi sâu vào một số biến chứng tiềm ẩn của việc sử dụng thuốc giảm đau kéo dài, cần hiểu rõ về một số nhóm thuốc giảm đau chính:

• Thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs): Bao gồm aspirin, ibuprofen, naproxen. Chúng thường được sử dụng để giảm đau và viêm.
• Thuốc giảm đau opioids: Gồm morphine, oxycodone, hydrocodone. Đây là một số loại thuốc giảm đau mạnh, thường được kê đơn cho một số cơn đau nặng và mãn tính.
• Thuốc giảm đau acetaminophen (paracetamol): Đây là một trong một số thuốc giảm đau phổ biến nhất, thường được sử dụng để giảm đau nhẹ đến vừa.

2. Biến chứng do sử dụng NSAIDs kéo dài

NSAIDs là loại thuốc tây y phổ biến được sử dụng rộng rãi để giảm đau và viêm. Tuy nhiên, việc sử dụng kéo dài một số loại thuốc này có thể dẫn đến nhiều biến chứng, đặc biệt là:

• Tác động lên hệ tiêu hóa: Sử dụng NSAIDs lâu dài có thể gây loét dạ dày, tá tràng và xuất huyết tiêu hóa. Điều này xảy ra do NSAIDs ức chế enzyme cyclooxygenase (COX), làm giảm sản xuất prostaglandin, một chất bảo vệ niêm mạc dạ dày. Tình trạng này có thể dẫn đến đau bụng, tiêu chảy hoặc nặng hơn là xuất huyết dạ dày.
• Suy thận: NSAIDs ảnh hưởng đến lưu lượng máu đến thận, làm giảm khả năng lọc máu của thận, dẫn đến suy thận. Người cao tuổi và một số người có tiền sử bệnh thận hoặc bệnh tim mạch có nguy cơ cao mắc biến chứng này.
• Tăng huyết áp và bệnh tim mạch: Sử dụng NSAIDs kéo dài có thể gây tăng huyết áp và làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý tim mạch như đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim. Điều này đặc biệt đúng với một số loại NSAIDs ức chế COX-2, vốn thường được sử dụng trong điều trị viêm khớp.

3. Biến chứng do sử dụng opioids kéo dài

Opioids là nhóm thuốc giảm đau mạnh, được chỉ định cho một số trường hợp đau nặng hoặc mãn tính. Tuy nhiên, chúng có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng khi sử dụng kéo dài:

• Gây nghiện: Một trong một số biến chứng đáng lo ngại nhất của opioids là gây nghiện. Cơ thể sẽ dần dần phát triển khả năng dung nạp, tức là cần liều lượng thuốc cao hơn để đạt được hiệu quả giảm đau tương đương. Tình trạng này có thể dẫn đến sự lệ thuộc vào thuốc, thậm chí là nghiện thuốc.
• Suy giảm chức năng hô hấp: Opioids có thể làm ức chế hệ thống hô hấp, đặc biệt khi dùng liều cao. Điều này làm giảm tần suất thở và có thể gây nguy cơ suy hô hấp nghiêm trọng, đặc biệt ở một số bệnh nhân đã có sẵn bệnh lý về hô hấp.
• Táo bón mãn tính: Đây là biến chứng phổ biến và kéo dài khi sử dụng opioids. Opioids làm giảm nhu động ruột, dẫn đến tình trạng táo bón nặng và kéo dài. Điều này không chỉ gây khó chịu mà còn có thể dẫn đến một số vấn đề nghiêm trọng hơn như tắc ruột.
• Suy giảm chức năng nhận thức: Sử dụng opioids lâu dài có thể gây ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng tập trung và tư duy logic. Người dùng có thể cảm thấy lờ đờ, thiếu sự tỉnh táo và giảm khả năng tương tác với môi trường xung quanh.

4. Biến chứng do sử dụng acetaminophen kéo dài

Dược sĩ Cao đẳng Dược cho rằng, Acetaminophen (paracetamol) là một loại thuốc giảm đau được coi là an toàn hơn so với NSAIDs và opioids, đặc biệt khi dùng trong ngắn hạn và theo đúng liều lượng. Tuy nhiên, việc sử dụng kéo dài hoặc quá liều acetaminophen có thể dẫn đến một số biến chứng, bao gồm:

• Suy gan: Acetaminophen được chuyển hóa chủ yếu qua gan. Sử dụng quá liều hoặc kéo dài có thể gây tổn thương tế bào gan và dẫn đến suy gan cấp, một tình trạng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng. Nguy cơ này tăng cao trường hợp bệnh nhân uống rượu hoặc có bệnh lý gan từ trước.
• Tương tác với một số thuốc khác: Acetaminophen có thể tương tác với một số loại thuốc khác, dẫn đến tăng nguy cơ tổn thương gan hoặc thận. Việc sử dụng kết hợp với một số thuốc chứa acetaminophen mà không biết rõ có thể dẫn đến quá liều mà người bệnh không nhận ra.

Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đào tạo Dược sĩ Cao đẳng Dược năm 2024

5. Giải pháp giảm thiểu biến chứng khi sử dụng thuốc giảm đau kéo dài

Để tránh một số biến chứng nguy hiểm khi sử dụng thuốc giảm đau kéo dài, cần có một số biện pháp sau:

• Tư vấn bác sĩ: Việc sử dụng thuốc giảm đau cần được theo dõi bởi bác sĩ. Người bệnh không nên tự ý tăng liều lượng hoặc kéo dài thời gian dùng thuốc mà không có sự hướng dẫn của chuyên gia y tế.
• Thay thế thuốc: Ở một số trường hợp, có thể thay thế thuốc giảm đau bằng một số phương pháp điều trị khác như vật lý trị liệu, tập thể dục, hoặc một số liệu pháp tâm lý giúp giảm đau.
• Giảm liều từ từ: Trường hợp bệnh nhân đã sử dụng opioids trong một thời gian dài, việc giảm liều cần được thực hiện từ từ để tránh hội chứng cai nghiện.

Nguồn:  thaythuoc.edu.vn