Bán chi liên hay còn được gọi với tên khác là hoàng cầm râu, tinh dầu thảo hay thủy hàn tím…Đây là một loại thảo dược được sử dụng vào bài thuốc với nhiều công dụng hữu ích.
- Các bài thuốc đông y hỗ trợ điều trị bệnh đau dạ dày
- Thầy thuốc đông y chia sẻ công dụng của cây hoạt lộc thảo
Sơ lược thông tin cần biết về cây bán chi liên
Bán chi liên là loại cây thuộc họ Hoa môi (danh pháp khoa học: Labiatae), cây có tên khoa học là Scutellaria barbata don. Bán chi liên ưa sống ở những nơi ẩm thấp như hai bên bờ ruộng, bờ hồ, vùng đất gần rãnh nước,…Dược liệu này hay mọc hoang nhiều ở các tỉnh miền Bắc nước ta.
Theo Y học cổ truyền Sài Gòn bán chi liên là thực vật thân cỏ sống nhiều năm. Thân dạng bò, có 4 góc, chiều cao thấp (từ 15 – 20cm) và thường được phủ lông ngắn. Phiến lá có hình trứng hẹp hoặc hình mũi mác dài, thường mọc đối xứng, lá dưới thân có cuống mảnh, lá trên gần như không cuống, chiều dài khoảng 1 – 2cm. Hoa có 2 môi, màu xanh tím, môi dưới tròn, môi trên có 3 thùy. Cây ra hoa vào mùa xuân.
Một số bài thuốc trị bệnh hữu ích từ bán chi liên
Hỗ trợ chữa bệnh ung thư mũi họng: Sử dụng đào nhân, đông qua nhân, ý dĩ và bạch anh mỗi vị 10g đến 16 g, tiểu kế, bán hạ chế gừng, đại kế và nam tinh lùi mỗi vị 8 g. Đem các vị sắc uống, ngày dùng 1 thang.
Chữa ung thư xoang hàm trên: Sử dụng Cúc hoa và bạc hà mỗi vị 5 – 10g, đại hoàng, sa sâm và bồ công anh mỗi vị 10g, sinh mẫu lệ, bán chi liên, bạch hoa xà thiệt thảo, huyền sâm, hoàng cầm, thạch kiến xuyên và sinh địa mỗi vị 30g. Sau đó mang các vị sắc uống hằng ngày.
Hỗ trợ trị ung thư gan: Sử dụng kê cốt thảo và tiểu kim bất hoán mỗi vị 15 g, bán chi liên và bạch hoa xà thiệt thảo mỗi vị 20 g. Sau đó mang tất cả các dược liệu sắc uống, ngày dùng 1 thang.
Hỗ trợ chữa ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày, thực quản và trực tràng: Sử dụng Trương ương, bán biên liên, bán chi liên, bạch hoa xà thiệt thảo, đông quỳ và bạch anh mỗi vị 30 g. Sau đó mang tất cả các dược liệu đông y đã chuẩn bị sắc uống, ngày dùng 1 thang.
Hỗ trợ chữa ung thư môn vị: Sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo, sài đất và bán chi liên mỗi vị 30 g. Sau đó mang các vị sắc uống, ngày dùng 1 thang.
Hỗ trợ chữa bệnh xơ gan: Sử dụng Bán chi liên 20 g, an xoa (sao vàng hạ thổ) 50g và cà gai leo 30 g. Sau đó mang tất cả các dược liệu đã chuẩn bị sắc với 1.5 lít nước trong vòng 30 phút rồi chia nước thành nhiều lần uống và dùng hết trong ngày.
Chữa hoàng dàn do thấp nhiệt: Sử dụng kim tiền thảo, hy thiêm, bán chi liên, đan sâm, nhân trần, cốt khí củ, hồng táo, bạch hoa xà thiệt thảo mỗi vị 20g, cam thảo 6g, đại hoàng 5g, hoắc hương 6g, phục linh 10g. Sau đó mang tất cả dược liệu đã chuẩn bị sắc lấy nước uống, chia thành nhiều lần uống trong ngày.
Chữa viêm gan: Sử dụng Diệp hạ châu, rau dừa kiểng, bán chi liên và bạch hoa xà thiệt thảo mỗi vị 20g, lá cây kim vàng 30g. Sau đó mang tất cả các dược liệu sắc lấy nước uống thay trà.
Chữa bệnh tổ đỉa: Sử dụng Bán chi liên 60 g. Mang sắc lấy nước ngâm rửa vùng da tổn thương.
Có thể thấy Bán chi liên với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe con người, tuy nhiên các bác sĩ y học cổ truyền tại Trung cấp Y học cổ truyền khuyến cáo rằng tránh sử dụng dược liệu này cho phụ nữ có thai và người có huyết hư.