CÔNG DỤNG CỦA VITAMIN C ĐỐI VỚI SỨC KHỎE CƠ THỂ

Bạn có nên bổ sung vitamin C mỗi ngày? Bổ sung loại vitamin này là một hoạt động được thúc đẩy bởi Linus Pauling vào những năm 1970, một người hai lần đoạt giải Nobel và tự xưng là nhà vô địch về vitamin C, người đã khuyến khích sử dụng liều lượng lớn hàng ngày như một cách để ngăn ngừa cảm lạnh và một số bệnh mãn tính. Cùng trường Cao đẳng Y dược Pasteur tìm hiểu về vitamin C nhé!

1. Vitamin C là gì?

Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho biết: Vitamin C (hay acid ascorbic) là một loại vitamin tan trong nước. Vitamin C hòa tan trong nước và nó sẽ được đưa đến các mô trong cơ thể nhưng không được lưu trữ, chính vì điều này mà vitamin C phải được bổ sung hằng ngày bằng thực phẩm hay chất bổ sung. Trước khi được phát hiện vào năm 1932, các chuyên gia dinh dưỡng đã nhận ra rằng một số chất trong các loại trái cây họ cam có thể ngăn ngừa bệnh scurvy (bệnh còi xương), căn bệnh này đã giết chết khoảng hai triệu thủy thủ trong khoảng thời gian từ năm 1500 đến năm 1800.

Vitamin C (acid ascorbic) đóng vai trò kiểm soát quá trình nhiễm khuẩn cũng như chữa lành vết thương. Nó còn là chất chống oxy hóa mạnh có thể vô hiệu hóa các gốc tự do có hại cho cơ thể. Vitamin C cần thiết cho quá trình tạo ra collagen. Collagen một loại protein dạng sợi trong mô liên kết được dệt khắp các hệ thống khác nhau trong cơ thể: thần kinh, miễn dịch, xương, sụn, máu và các hệ thống khác. Loại vitamin này giúp tạo ra một số các loại hormone trong cơ thể chúng ta, đồng thời có liên quan đến chất truyền tín hiệu hóa học được sử dụng trong não và các dây thần kinh.

2. Sự hấp thụ vitamin C và liều lượng lớn

Khả năng hấp thụ vitamin C tại ruột trong cơ thể của chúng ta rất hạn chế. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khả năng hấp thụ vitamin C sẽ giảm xuống dưới mức 50% khi chúng được sử dụng một lượng lớn hơn 1000 mg. Ở những người trưởng thành khỏe mạnh, liều lượng lớn vitamin C không gây độc hại vì một khi các mô của cơ thể bão hòa vitamin C, sự hấp thụ sẽ giảm và lượng vitamin C dư thừa sẽ được bài tiết qua nước tiểu.

Tuy nhiên, các tác dụng phụ có thể xảy ra với lượng dùng vitamin C lớn hơn 3000 mg mỗi ngày, bao gồm các tiêu chảy, tăng hình thành sỏi thận ở những người mắc bệnh thận hoặc tiền sử sỏi thận, tăng nồng độ acid uric (yếu tố nguy cơ của bệnh gout) và tăng hấp thụ sắt cũng như gây quá tải ở những người mắc bệnh hemochromatosis, một tình trạng di truyền gây ra quá nhiều sắt trong máu.

3. Vitamin C và công dụng đối với sức khỏe

Vai trò chống oxy hóa của vitamin C thường được quan tâm vì nghiên cứu đã phát hiện ra vitamin C có khả năng trung hòa các gốc tự do trong cơ thể. Vitamin C cũng tham gia vào hệ thống miễn dịch của cơ thể bằng cách kích thích hoạt động của các tế bào bạch cầu.

Vitamin C cũng đã được lý thuyết hóa để bảo vệ khỏi các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể và phát triển điểm vàng. Các nghiên cứu về người sử dụng chất bổ sung vitamin C không cho thấy lợi ích nhất quán, mặc dù bất ngờ như mối liên hệ chặt chẽ giữa việc ăn nhiều trái cây và rau quả hàng ngày với việc giảm nguy cơ suy nhược thủy tinh.

Đối với bệnh gout, một thử nghiệm ngẫu nhiên, có đối chứng với giả dược đối với hơn 14.000 bác sĩ nam, cho thấy nguy cơ mắc bệnh gout mới giảm nhẹ ở những nam giới bổ sung vitamin C 500 mg mỗi ngày trong tối đa 10 năm. Các thử nghiệm ngắn hạn khác đã phát hiện ra rằng vitamin C có thể làm giảm nồng độ acid uric trong máu, một chất có thể dẫn đến bệnh gout nếu có quá nhiều trong cơ thể.

4. Nguồn thực phẩm giàu vitamin C

Trái cây và rau quả là nguồn cung cấp vitamin này tốt nhất.

• Cam quýt (cam, kiwi, chanh, bưởi)
• ớt chuông
• Dâu tây
• Cà chua
• Các loại rau họ cải (bông cải xanh, cải bruxen, bắp cải, súp lơ trắng
• khoai tây trắng

5. Dấu hiệu của sự thiếu hụt vitamin C

Scurvy, căn bệnh đặc trưng của tình trạng thiếu vitamin C nghiêm trọng, biểu hiện các triệu chứng do mất collagen làm suy yếu các mô liên kết:

• Đốm da do chảy máu và bầm tím từ các mạch máu bị vỡ
• Sưng hoặc chảy máu nướu răng dẫn đến rụng răng
• Rụng tóc
• Chậm lành vết thương ngoài da
• Mệt mỏi, khó chịu
• Thiếu máu thiếu sắt do giảm hấp thu sắt

6. Một số lưu ý về vitamin C

Giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho hay, Vitamin C cải thiện sự hấp thu sắt non-heme, loại sắt có trong thực phẩm thực vật như rau lá xanh. Uống một ly nhỏ nước ép trái cây 100% hoặc thêm thực phẩm giàu vitamin C vào bữa ăn có thể giúp tăng cường hấp thu sắt.

Vitamin C bị phá hủy bởi nhiệt độ và ánh sáng. Bởi vì nó hòa tan trong nước, vitamin cũng có thể thấm vào chất lỏng nấu ăn và bị mất đi nếu chất lỏng không được ăn. Các phương pháp đun nóng nhanh hoặc sử dụng càng ít nước càng tốt khi nấu ăn, chẳng hạn như xào hoặc chần, có thể bảo quản vitamin.

Serum và kem dưỡng da vitamin C rất phổ biến vì da bình thường thường chứa nồng độ vitamin C cao, giúp kích thích sản xuất collagen và bảo vệ chống lại tác hại của tia cực tím trong ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy rằng vitamin C dùng ngoài có thể có những lợi ích hạn chế, vì rất ít có thể xâm nhập vào bề mặt da và sẽ không tạo ra lợi ích bổ sung nếu một người có đủ vitamin C thông qua thực phẩm hoặc chất bổ sung.

Sưu tầm: Thạc sĩ Trần Thị Minh Tuyến