Những bài thuốc điều trị bệnh hiệu quả có chứa dược liệu cỏ bạc đầu

Cỏ bạc đầu được xem như loài cỏ dại, mọc hoang ở rất nhiều nơi. Tuy nhiên đây lại là loại dược liệu được sử dụng rất nhiều trong Đông y để điều trị bệnh. Cỏ bạc đầu có tác dụng làm giảm đau, chữa viêm xoang và hỗ trợ điều trị bệnh thận.

• Tìm hiểu một số bài thuốc đông y giúp điều trị táo bón hiệu quả
• Tìm hiểu công dụng và những bài thuốc đông y từ cây Chùm ngây
• Những thông tin cần biết về vị thuốc Đông y cây cỏ sữa lá nhỏ

1. Đặc điểm thực vật cây cỏ bạc đầu

Theo Giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược TPHCM Tùy từng vùng miền mà cây cỏ bạc đầu có nhiều tên gọi khác nhau như: cây bạc đầu cánh, cây cỏ bạc đầu ông, cây cỏ đầu tròn, cây thủy ngô công, cây cói bạc đầu lá ngắn… Cây cỏ bạc đầu có tên khoa học: Kyllinga brevifolia Rottb, cỏ bạc đầu thuộc họ Cói – Cyperaceae. Ở nước ta, cỏ bạc đầu mọc dại ở rất nhiều nơi đặc biệt phát triển rất mạnh tại một số tỉnh như Lâm Đồng, TP Hồ Chí Minh, An Giang và Lào Cai, Cao Bằng… Có thể thu hái cỏ bạc đầu quanh năm. Dược liệu cỏ bạc đầu có thể dùng ở cả dạng tươi và khô.

Cỏ bạc đầu thuộc họ Cói – Cyperaceae

Theo Giảng viên Dược – Trường Cao đẳng Y dược Pasteur: Cỏ bạc đầu thuộc giống cây thân thảo nhỏ. Thân rễ mỏng manh, rễ mọc bò lan rộng ra đất, phần thân mọc đơn độc thành từng bụi, mỗi bụi cao khoảng 10 – 40 cm. Lá cỏ bạc đầu mọc thành 2 dãy, chiều dài lá ngắn, phiến lá có hình dải, phía đầu lá nhọn, giữa phiến là phần gân lá song song, mặt lá phía dưới có màu xanh nhạt hơn mặt lá trên. Phần ngọn cây sẽ mọc ra từng cụm hoa, mỗi cụm có từ 1 – 3 bông, hoa có đường kính từ 8 – 12 mm, cụm hoa nằm trên cán dài ba cạnh. Hoa có kích thước nhỏ, màu trắng, có từ 3 – 4 lá bắc. Cây cỏ bạc đầu có hình dạng quả đa dạng như quả bế dẹp, quả hình bầu dục hay cũng có thể bắt gặp quả có hình trái xoan ngược. Do có chứa tinh dầu nên cỏ bạc đầu sẽ có mùi thơm rất đặc trưng.Có thể dùng tất cả các bộ phận của cây cỏ bạc đầu để làm thuốc điều trị bệnh. Sau khi thu hái, rửa sạch và sử dụng tươi. Nếu muốn để dành dùng dần sẽ cắt cây cỏ bạc đầu thành từng đoạn nhỏ, mỗi đoạn dài khoảng 3 – 4 cm sau đó đem phơi hoặc cũng có thể sấy khô để bảo quản.

2. Thành phần hóa học có trong cỏ bạc đầu

Trong có bạc đầu có chứa nhiều thành phần hóa học khác nhau có thể kể đến như protein chiếm 8,47%, chất béo khoảng 0,94% và tinh bột chiếm 45%. Ngoài những hoạt chất chiếm số lượng lớn kể trên, cỏ bạc đầu còn chứa một số hoạt chất như beta – sitosterol, ergosterol peroxide, vitexin và một lượng lớn tinh dầu ở rễ cây.

3. Công dụng dược lý của cỏ bạc đầu

Hoạt chất Vitexin có trong cây cỏ bạc đầu có công dụng giúp ức chế sự phát triển của các loại vi khuẩn, làm hạ huyết áp; giúp kháng viêm, làm giảm co thắt, đặc biệt là khả năng ngăn ngừa bệnh ung thư.

Trong Y học cổ truyền, cỏ bạc đầu có vị cay mang tính bình, có tác dụng chỉ thống, giúp sát khuẩn, thanh nhiệt cơ thể, lợi tiểu, chỉ khái và tiêu thũng. Dùng điều trị các chứng lở loét ngoài da, giúp sát trùng vết thương, trị mụn nhọt, chữa tiêu chảy, giảm ho, chấn thương sưng bầm…

4. Những bài thuốc điều trị bệnh có chứa dược liệu cỏ bạc đầu

• Bài thuốc điều trị sốt rét

Dùng 60g cỏ bạc đầu, đem rửa sạch, sắc lấy nước uống. Trước khi có triệu chứng sốt khoảng 4 giờ thì uống nước này.

• Bài thuốc trị viêm phế quản, ho gà

Rửa sạch 60g cây cỏ bạc đầu sau đó sắc cùng 750ml nước lọc, sắc với lửa nhỏ cho đến khi lượng nước còn lại khoảng 200ml thì ngừng đun. Chia làm 2 lần uống trong ngày, nên uống lúc thuốc còn ấm.

• Bài thuốc điều trị mụn nhọt, da mưng mủ, rắn cắn

Chuẩn bị khoảng 30 – 60g cỏ bạc đầu, rửa sạch. Sắc với lượng nước vừa đủ để uống hết trong ngày.

Cỏ bạc đầu điều trị mụn, viêm da

• Bài thuốc trị viêm gan và vàng da

Dùng cỏ bạc đầu với liều lượng khoảng 40 – 80g. Sắc lấy nước uống, uống ngày từ 2 đến 3 lần.

• Bài thuốc trị viêm xoang

1 thang thuốc bao gồm hỗn hợp các nguyên liệu 15g mỗi loại dược liệu: cỏ bạc đầu, rễ bồ hòn, mẫu kinh, lá dừa. Tất cả dược liệu đều được dùng ở dạng tươi, đem sắc cùng 750ml nước. Đun sôi đến khi lượng nước cô đặc lại còn khoảng 200ml nước thì ngưng. Mỗi ngày dùng 1 thang.

• Bài thuốc trị rong kinh

Chuẩn bị cỏ bạc đầu, ngải cứu và dược liệu thảo hạc với số lượng đồng đều nhau. Đem tất cả nguyên liệu giã nát. Sau đó chắt lấy nước để uống 2 lần/ ngày.

5. Khi sử dụng dược liệu cỏ bạc đầu cần lưu ý những gì?

• Tuyệt đối không dùng dược liệu cỏ bạc đầu cho người có cơ địa bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào có trong dược liệu
• Hạn chế sử dụng cỏ bạc đầu đối với phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú
• Có thể gặp phải tình trạng bị kích ứng ở niêm mạc miệng hoặc đường tiêu hóa, tiết niệu cũng có thể bị dị ứng da nếu dùng dược liệu cỏ bạc đầu ở dạng tươi.
• Khi phối hợp dùng chung cỏ bạc đầu với một số loại dược liệu khác cần xem xét kỹ thành phần để tránh tương tác.

Theo giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM,, cỏ bạc đầu tuy là loài cỏ dại mọc hoang nhưng lại là một vị thuốc dân gian được dùng để điều trị nhiều bệnh. Tuy nhiên để hạn chế gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn, người dùng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.