Thầy thuốc hướng dẫn sử dụng thuốc kháng sinh

Có nhiều loại thuốc kháng sinh được liệt kê là không cần thiết? Kháng kháng sinh là gì? Hậu quả ra sao nếu không nắm rõ cách sử dụng? Thầy thuốc hướng dẫn bạn sử dụng an toàn, hợp lý.

• Thầy thuốc cảnh báo thuốc giảm đau có thể gây chết người?
• Thầy thuốc hướng dẫn sử dụng thuốc dạng xịt?

Kháng kháng sinh là gì?

Sự gia tăng của tình trạng kháng kháng sinh là một trong những thách thức lớn nhất của ngành y tế hiện nay. Kháng kháng sinh xảy ra khi vi khuẩn biến đổi theo một cách nào đó khiến cho kháng sinh bị giảm hoặc mất tác dụng. Khi đó, vi khuẩn có thể sống sót và tiếp tục mạnh thêm.

Khi một người bị nhiễm vi khuẩn kháng kháng sinh thì không chỉ việc điều trị cho người đó gặp khó khăn hơn, mà vi khuẩn kháng thuốc còn có thể lây sang người khác.

Khi kháng sinh mất tác dụng, hậu quả có thể là: Bệnh lâu hơn, bệnh phức tạp hơn, phải đi khám nhiều lần hơn, phải sử dụng thuốc mạnh hơn và đắt tiền hơn, nhiều trường hợp tử vong do nhiễm khuẩn hơn

Những ví dụ về vi khuẩn có thể kháng kháng sinh bao gồm những loài vi khuẩn gây nhiễm trùng da, viêm màng não, bệnh lây qua đường tình dục và nhiễm trùng hô hấp như viêm phổi.

Khi nào thì sử dụng (hoặc không sử dụng) kháng sinh

Việc có cần dùng kháng sinh hay không tùy thuộc vào loại nhiễm trùng mà bạn mắc phải. Do đó phải luôn hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn nghi ngờ mình bị nhiễm trùng.

Cảm lạnh và cúm: Những bệnh này là do vi rút gây ra, do đó kháng sinh sẽ không chữa khỏi bệnh. Hãy hỏi bác sĩ về những thuốc không kê đơn để điều trị các triệu chứng của cảm lạnh và cúm.

Nhớ báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết về tất cả những thuốc Tây Y bạn đang sử dụng để tránh những tương tác thuốc có hại.

Viêm họng: Vi rút thường là nguyên nhân gây viêm họng, nhưng một số trường hợp viêm họng có thể là do vi khuẩn, như viêm họng liên cầu. Bác sĩ có thể nuôi cấy và làm test vi khuẩn trước khi kê đơn kháng sinh.

Viêm xoang: Cả vi rút và vi khuẩn đều có thể gây nhiễm trùng ở xoang. Nếu bạn bị chảy nước mũi màu vàng hoặc xanh thì có thể cần dùng kháng sinh, vì thế hãy đi khám bác sĩ.

Viêm tai: Viêm tai không phải lúc nào cũng cần điều trị kháng sinh, vì cả vi rút và vi khuẩn đều có thể là nguyên nhân gây bệnh.

Ho và viêm phế quản: Những bệnh này hầu như luôn do vi rút gây ra. Tuy nhiên, nếu trước đó bạn đã có vấn đề ở phổi thì vi khuẩn có thể bội nhiễm và có thể cần đến khangsinh. Hãy đi khám bác sĩ nếu bạn bị ho kéo dài, nhất là ho có đờm.

Các bước để giảm nguy cơ kháng kháng sinh

• Không bao giờ khăng khăng đòi bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh cho mình.
• Thực hành đúng các kỹ thuật rửa tay để giảm nguy cơ mắc hoặc lây lan nhiễm trùng – tay cần được rửa bằng nước ấm và xà phòng trong ít nhất 20 giây.
• Không dùng kháng sinh để điều trị nhiễm vi rút.
• Duy trì lối sống lành mạnh bằng chế độ ăn cân đối, uống đủ nước, tập luyện và nghỉ ngơi đầy đủ.
• Không sử dụng kháng sinh được kê đơn cho người khác.
• Không sử dụng kháng sinh còn thừa lại từ lần điều trị trước.
• Nếu được kê đơn kháng sinh, cần dùng hết liệu trình cho dù đã cảm thấy đỡ bệnh.

Sử dụng kháng sinh đúng cách

Khi được kê đơn thuốc kháng sinh, cần thực hiện đúng những bước sau:

• Thông báo cho bác sĩ về mọi tình trạng dị ứng mà bạn đã từng bị – như dị ứng penicillin—trước khi nhận thuốc kháng sinh. Cũng cần thông báo cho bác sĩ biết nếu đang mang thai
• Một số thuốc kháng sinh có thể khiến cho thuốc tránh thai kém hiệu quả hoặc làm cho người phụ nữ dễ bị bệnh do nấm men hơn. Bác sĩ sẽ có lời khuyên dành cho những vấn đề này.
• Đảm bảo uống đầy đủ lượng thuốc kháng sinh được kê đơn theo hướng dẫn của thầy thuốc.
• Việc không tuân thủ hướng dẫn sử dụng có thể khiến nhiễm trùng tái phát.
• Biết phải sử dụng thuốc như thế nào và khi nào.
• Hỏi kĩ bác sĩ/dược sĩ về những tác dụng phụ có thể xảy ra, liên hệ ngay với bác sĩ nếu thấy có phản ứng nghiêm trọng. Nếu lỡ quên một liều, không uống bù vào liều tiếp theo.
• Chỉ cần uống liều tiếp theo đúng lịch trình đã định.
• Do một số thực phẩm và bia rượu có thể tương tác xấu với thuốc kháng sinh, cần hỏi bác sĩ/dược sĩ xem nên uống thuốc lúc no hay lúc đói.
• Bảo quản kháng sinh đúng cách.
• Phần lớn các thuốc có thể bảo quan ở nhiệt độ phòng nơi khô ráo, một số cần bảo quản lạnh. Không bỏ liều.

Thuốc kháng sinh có hiệu quả nhất khi được uống đều đặn đúng giờ.

Không để dành thuốc. Nhiều người nghĩ rằng có thể để dành thuốc đề phòng lần sau bị bệnh, nhưng kháng sinh chỉ có ý nghĩa đối với bệnh nhiễm trùng cụ thể ở thời điểm nhất định.

Không sử dụng thuốc còn thừa lại từ lần trước. Tin tức Y Dược cho biết, uống sai thuốc có thể khiến bệnh chậm được điều trị đúng cách và khiến bệnh nặng thêm. Không dùng kháng sinh được kê đơn cho người khác. Những thuốc này có thể không thích hợp cho bệnh của bạn, khiến bạn chậm được điều trị đúng cách và có thể làm tình trạng bệnh nặng thêm.

Kháng sinh sẽ rất hiệu quả trong điều trị các bệnh nhiễm khuẩn khi được sử dụng đúng. Để duy trì hiệu quả của thuốc, chỉ nên sử dụng khi thật sự cần thiết.