Tác dụng của thuốc kháng sinh nhóm Peptid trong điều trị bệnh lý

Thuốc kháng sinh nhóm Peptid đóng vai trò quan trọng trong điều trị các bệnh nhiễm khuẩn khó điều trị, đặc biệt đối với những trường hợp nhiễm khuẩn do vi khuẩn kháng thuốc, giúp ngăn chặn quá trình phát triển và lây lan của chúng.

Tác dụng của thuốc kháng sinh nhóm Peptid trong điều trị bệnh lý

1. Đặc điểm và cơ chế tác dụng của kháng sinh nhóm Peptid

Kháng sinh nhóm Peptid chủ yếu bao gồm các peptide tự nhiên hoặc bán tổng hợp có khả năng phá hủy cấu trúc màng tế bào vi khuẩn. Nhờ cơ chế này, nhóm kháng sinh Peptid có khả năng tiêu diệt một loạt vi khuẩn nguy hiểm mà các loại kháng sinh khác không thể xử lý, bao gồm vi khuẩn Gram âm và các chủng kháng methicillin (MRSA).

• Polymyxin: Chủ yếu gồm polymyxin B và polymyxin E (colistin), thường được sử dụng để điều trị nhiễm khuẩn Gram âm, như Pseudomonas aeruginosa và Acinetobacter baumannii. Polymyxin tác động bằng cách gắn kết với phospholipid của màng tế bào vi khuẩn, phá hủy màng và làm rò rỉ các chất cần thiết bên trong tế bào, từ đó tiêu diệt vi khuẩn.
• Vancomycin: Kháng sinh này có tác dụng ngăn cản quá trình tổng hợp thành tế bào của vi khuẩn, đặc biệt là các loại vi khuẩn Gram dương như Staphylococcus aureus và Enterococcus. Vancomycin thường được sử dụng khi các kháng sinh beta-lactam không hiệu quả, đặc biệt với các trường hợp nhiễm trùng MRSA.
• Daptomycin: Kháng sinh này có khả năng liên kết với màng tế bào vi khuẩn và gây tổn thương màng. Daptomycin đặc biệt hiệu quả trong việc sử dụng thuốc tây y trong điều trị nhiễm khuẩn do vi khuẩn Gram dương, như viêm nội tâm mạc và nhiễm trùng da và mô mềm.

2. Công dụng của kháng sinh nhóm Peptid trong điều trị bệnh lý

Dược sĩ Cao đẳng Dược chia sẻ: Nhóm kháng sinh Peptid có tác dụng rất mạnh mẽ và được sử dụng trong nhiều loại bệnh nhiễm khuẩn nghiêm trọng, đặc biệt khi các liệu pháp thông thường không mang lại hiệu quả.

Điều trị nhiễm khuẩn do vi khuẩn kháng thuốc

Trong những năm gần đây, tình trạng kháng kháng sinh đã trở nên phổ biến và nguy hiểm. Kháng sinh nhóm Peptid như colistin và vancomycin là lựa chọn cuối cùng trong điều trị những nhiễm khuẩn nặng và kháng thuốc.

• Nhiễm khuẩn Gram âm kháng thuốc: Polymyxin là một trong số ít kháng sinh còn có tác dụng trên các vi khuẩn Gram âm kháng nhiều loại thuốc, như Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae và Acinetobacter baumannii. Các trường hợp nhiễm trùng máu, viêm phổi, và viêm màng não do vi khuẩn kháng thuốc đều có thể được điều trị bằng polymyxin, đặc biệt là colistin.
• Nhiễm khuẩn Gram dương kháng thuốc: Vancomycin và daptomycin được dùng trong điều trị nhiễm khuẩn MRSA và các chủng Enterococcus kháng vancomycin (VRE). Vancomycin đặc biệt hiệu quả trong điều trị viêm phổi và nhiễm trùng đường máu do MRSA gây ra.

Điều trị viêm phổi nặng

Nhiễm khuẩn phổi do các vi khuẩn Gram âm khó điều trị thường cần sử dụng polymyxin hoặc colistin. Trong các trường hợp viêm phổi liên quan đến máy thở hoặc viêm phổi bệnh viện, polymyxin có khả năng kiểm soát nhiễm khuẩn tốt và giảm nguy cơ tử vong.

Điều trị nhiễm trùng da và mô mềm

Daptomycin và vancomycin thường được sử dụng trong điều trị nhiễm trùng da và mô mềm phức tạp, đặc biệt khi các vi khuẩn gây bệnh là MRSA hoặc các vi khuẩn Gram dương kháng thuốc khác. Các trường hợp viêm mô tế bào, áp xe da, hoặc nhiễm trùng sau phẫu thuật đều có thể điều trị hiệu quả bằng các kháng sinh này.

Điều trị viêm nội tâm mạc

Viêm nội tâm mạc do vi khuẩn Gram dương như Staphylococcus aureus hoặc Enterococcus là một bệnh lý nghiêm trọng, có nguy cơ dẫn đến tổn thương tim. Daptomycin và vancomycin là lựa chọn hàng đầu trong điều trị các trường hợp này, đặc biệt khi vi khuẩn gây bệnh đã kháng các kháng sinh khác.

Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đào tạo Cao đẳng Dược năm  2024-2025

3. Các tác dụng phụ và hạn chế của kháng sinh nhóm Peptid

Mặc dù kháng sinh nhóm Peptid có tác dụng mạnh mẽ, nhưng chúng cũng đi kèm với những tác dụng phụ đáng kể và nguy cơ gây tổn hại sức khỏe, đặc biệt khi sử dụng lâu dài hoặc liều cao.

• Độc tính trên thận: Polymyxin và vancomycin có thể gây độc tính cho thận, làm suy giảm chức năng thận và gây nguy hiểm cho người bệnh, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc có bệnh lý nền về thận.
• Độc tính trên hệ thần kinh: Polymyxin có thể gây tác động tiêu cực đến hệ thần kinh trung ương, gây ra tình trạng lú lẫn, co giật và suy giảm ý thức.
• Phản ứng dị ứng: Vancomycin có thể gây ra phản ứng dị ứng như đỏ mặt, nổi mẩn ngứa, thậm chí sốc phản vệ.
• Kháng thuốc: Một trong những thách thức lớn trong việc sử dụng kháng sinh nhóm Peptid là nguy cơ vi khuẩn phát triển khả năng kháng thuốc, điều này đòi hỏi sự cẩn trọng trong việc kê đơn và sử dụng.

Dược sĩ Cao đẳng Dược Hà Nội cho hay: Kháng sinh nhóm Peptid đóng vai trò quan trọng trong điều trị các bệnh lý nhiễm khuẩn phức tạp và kháng thuốc. Nhờ vào khả năng tiêu diệt các loại vi khuẩn nguy hiểm mà các nhóm kháng sinh khác không thể kiểm soát, kháng sinh Peptid đã trở thành “vũ khí” hiệu quả chống lại các loại nhiễm khuẩn khó điều trị. Tuy nhiên, do các tác dụng phụ nghiêm trọng và nguy cơ kháng thuốc, việc sử dụng nhóm kháng sinh này cần được cân nhắc và quản lý chặt chẽ để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị.

Nguồn:  thaythuoc.edu.vn