Ho là một phản xạ tự nhiên của cơ thể giúp làm sạch đường hô hấp khỏi các chất gây kích ứng như vi khuẩn, bụi bẩn, hoặc dị vật. Tuy nhiên, khi ho kéo dài hoặc gây khó chịu, thuốc cắt cơn ho thường được sử dụng để kiểm soát và làm giảm các triệu chứng ho.
Thuốc cắt cơn ho: Sử dụng hiệu quả và an toàn
Để đảm bảo hiệu quả và an toàn, việc sử dụng thuốc tây y cắt cơn ho cần tuân theo chỉ định của bác sĩ và các hướng dẫn cụ thể. Dưới đây là những thông tin cơ bản và chi tiết về cách sử dụng thuốc cắt cơn ho.
1. Phân loại thuốc cắt cơn ho
Thuốc cắt cơn ho có thể được chia thành hai nhóm chính:
Thuốc giảm ho trung ương
Dược sĩ các trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho biết: Đây là nhóm thuốc tác động trực tiếp lên trung tâm điều khiển ho ở não để làm giảm phản xạ ho. Thuốc trong nhóm này thường chứa các hoạt chất như codeine, dextromethorphan, hoặc pholcodine. Một số thuốc phổ biến trong nhóm này bao gồm:
- Codeine: Là một dẫn xuất từ morphine, codeine có tác dụng giảm đau và ức chế ho. Tuy nhiên, thuốc có thể gây nghiện và cần được sử dụng cẩn thận theo chỉ định của bác sĩ.
- Dextromethorphan: Đây là một hoạt chất không gây nghiện, thường có trong các loại thuốc ho không cần kê đơn (OTC). Dextromethorphan giúp ức chế ho hiệu quả mà ít gây tác dụng phụ như buồn ngủ hay chóng mặt.
Thuốc làm dịu niêm mạc đường hô hấp
Nhóm thuốc này hoạt động bằng cách làm dịu cổ họng và giảm kích thích niêm mạc, từ đó giúp giảm ho. Một số thuốc phổ biến gồm:
- Thuốc ho có chứa glycerin, mật ong, hoặc chiết xuất từ cây cỏ như cam thảo: Các thành phần này giúp bôi trơn và làm dịu niêm mạc, giảm kích ứng cổ họng.
- Thuốc ho thảo dược: Nhiều loại thuốc ho có nguồn gốc từ các thảo dược như cúc tím, lá thường xuân, và rễ cam thảo, giúp làm dịu đường hô hấp mà ít gây tác dụng phụ.
2. Hướng dẫn sử dụng thuốc cắt cơn ho an toàn
Sử dụng thuốc cắt cơn ho cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tối đa.
Sử dụng theo chỉ định của bác sĩ
Mặc dù nhiều loại thuốc ho có thể mua không cần kê đơn, người bệnh vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng, đặc biệt là khi ho kéo dài hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao, khó thở, hoặc đau ngực. Một số loại thuốc giảm ho mạnh có thể chứa thành phần gây nghiện hoặc gây tác dụng phụ nghiêm trọng nếu sử dụng không đúng liều lượng.
Không tự ý tăng liều
Dược sĩ Cao đẳng Dược chia sẻ: Việc tự ý tăng liều thuốc cắt cơn ho có thể dẫn đến tình trạng ngộ độc hoặc gây tác dụng phụ không mong muốn. Đặc biệt, các thuốc chứa codeine hoặc dextromethorphan có thể gây buồn ngủ, chóng mặt, hoặc thậm chí suy hô hấp nếu dùng quá liều.
Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đào tạo Dược sĩ Cao đẳng Dược
Sử dụng đúng theo độ tuổi
Nhiều loại thuốc ho không phù hợp cho trẻ em dưới 6 tuổi. Trẻ em và người cao tuổi cần được bác sĩ kiểm tra kỹ trước khi dùng thuốc, vì cơ thể họ có thể nhạy cảm hơn với các tác dụng phụ của thuốc. Các loại thuốc chứa codeine hoàn toàn không nên sử dụng cho trẻ em dưới 12 tuổi do nguy cơ gây ức chế hô hấp.
Kiểm tra thành phần của thuốc
Một số thuốc ho có thể chứa nhiều thành phần khác nhau để điều trị các triệu chứng cảm lạnh hoặc cúm đi kèm, như sốt, đau họng, nghẹt mũi. Người bệnh cần kiểm tra kỹ nhãn thuốc để tránh sử dụng nhiều loại thuốc chứa cùng một thành phần, điều này có thể gây quá liều.
Thời gian sử dụng thuốc
Thuốc cắt cơn ho không nên sử dụng kéo dài quá 7-10 ngày trừ khi có chỉ định từ bác sĩ. Nếu các triệu chứng ho không giảm sau thời gian này, người bệnh cần đến cơ sở y tế để kiểm tra tình trạng sức khỏe và loại trừ các nguyên nhân khác như nhiễm trùng phổi, viêm phế quản, hoặc ung thư phổi.
Tác dụng phụ của thuốc cắt cơn ho
Thuốc cắt cơn ho có thể gây ra một số tác dụng phụ, đặc biệt khi sử dụng không đúng cách hoặc trong thời gian dài.
Tác dụng phụ của thuốc giảm ho trung ương
- Codeine: Có thể gây buồn ngủ, táo bón, và nghiện nếu sử dụng kéo dài. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, codeine có thể gây suy hô hấp, đặc biệt ở trẻ em và người lớn tuổi.
- Dextromethorphan: Khi sử dụng quá liều, dextromethorphan có thể gây chóng mặt, buồn nôn, và trong một số trường hợp có thể gây ảo giác.
Tác dụng phụ của thuốc thảo dược
Mặc dù thuốc thảo dược ít gây tác dụng phụ hơn so với các thuốc hóa dược, nhưng vẫn có nguy cơ gây dị ứng hoặc kích ứng da ở một số người có cơ địa nhạy cảm. Ngoài ra, việc sử dụng không đúng cách hoặc kết hợp với các loại thuốc khác có thể làm giảm hiệu quả của thuốc hoặc gây ra các phản ứng không mong muốn.
Nguồn: thaythuoc.edu.vn