Cập nhật hướng dẫn sử dụng thuốc bởi các Thầy Thuốc
Loading...
Khi chẩn đoán bệnh trong đông y, việc xem xét thể trạng sức khỏe, độ tuổi, cũng như chất lượng vị thuốc để áp dụng phương pháp gia giảm phù hợp và linh hoạt là cần thiết.
- Thầy thuốc Đông y chia sẻ công dụng chữa bệnh của cây ích mẫu
- Một số món ăn bài thuốc đông Y từ cây Cải cúc
Cùng các thầy thuốc đông y công tác tại Khoa y học cổ truyền của Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cùng nhau đi sâu vào việc tìm hiểu về cách phối hợp các vị thuốc trong một bài thuốc đông y!
Gia giảm biến hóa vị thuốc trong bài thuốc
Sự kết hợp các vị thuốc trong một bài thuốc có thể thay đổi công dụng và phạm vi tác dụng. Ví dụ, bài thuốc Quế chi thang thường được sử dụng để giải cơ, điều hòa khí huyết để chữa biểu hiện ngoại cảm, nhưng nếu người bệnh bên cạnh các triệu chứng trên còn gặp khó thở khò khè, việc thêm vào vị Hạnh nhân hoặc vị Hậu phác có thể giúp chữa trị khó thở. Nếu biểu hiện sốt nóng rõ rệt, việc thêm vào vị thuốc Hoàng cầm có thể giúp làm hạ nhiệt. Đây là trường hợp khi có thêm triệu chứng mới, việc thêm bớt các vị thuốc để điều chỉnh chứng bệnh đó là cần thiết.
Tương tự, bài Ma hoàng thang thường được sử dụng để điều trị các triệu chứng của cảm lạnh nhẹ, nếu người bệnh có các triệu chứng ho nhiều mà không phải cảm lạnh nặng, việc loại bỏ vị Quế chi có thể biến đổi bài thuốc thành một phương pháp chữa trị khác.
Thay đổi cách phối hợp các vị thuốc
Sau khi thay đổi cách phối hợp các vị thuốc chủ yếu trong một bài thuốc, tác động lên hiệu quả của bài thuốc sẽ là rất lớn. Chẳng hạn, việc kết hợp vị thuốc Hoàng kỳ với Nhân sâm, Bạch truật, Thăng ma, Sài hồ tạo ra các loại bài thuốc khác nhau như Bổ trung ích khí thang, Đương quy bổ huyết thang, Phòng kỷ hoàng kỳ thang, Ngọc bình phong tán, Thấu nông tán, Bổ dương hoàn ngũ thang, Hoàng kỳ miết giáp tán. Việc thay đổi các vị thuốc chủ yếu sẽ làm thay đổi cách bài thuốc đó chữa bệnh.
Thay đổi định lượng các vị thuốc
Nếu thay đổi định lượng các vị thuốc trong một bài thuốc đông y, giảng viên Cao đẳng Y học cổ truyền cho biết tác động chính của bài thuốc cũng sẽ thay đổi theo. Ví dụ, bài thuốc Chỉ truật thang và Chỉ truật hoàn, mỗi bài thuốc đều chứa hai vị thuốc là Chỉ thực và Bạch truật. Tuy nhiên, việc định lượng khác nhau sẽ tạo ra tác động khác biệt. Việc thay đổi liều lượng giữa các vị thuốc có thể thay đổi phạm vi thích ứng của bài thuốc đó.
Thay thế vị thuốc
Thay thế các vị thuốc trong một bài thuốc đôi khi có thể thực hiện mà không ảnh hưởng đến tác dụng chữa bệnh. Ví dụ, các vị thuốc như Hoàng liên, Hoàng cầm, Hoàng bá có tác dụng khác nhau nhưng đều có thể thay thế lẫn nhau trong một số trường hợp. Việc thay thế cần chú ý đến việc điều chỉnh định lượng, vị nào nhẹ thì tăng, vị nào nặng thì giảm.
Thầy thuốc lưu ý việc thay đổi cách gia giảm các vị thuốc trong bài thuốc đông y là một quá trình tinh tế, đòi hỏi kiến thức sâu rộng về dược lý và cẩn trọng để đảm bảo hiệu quả chữa bệnh mà không gây ra tác dụng phụ không mong muốn.
