Cây Bìm bịp – Thảo dược chữa gãy xương có thực sự hiệu quả?

Cây Bìm bịp (Clinacanthus nutans), còn gọi là cây xương khỉ, là loại thảo dược quen thuộc trong dân gian với nhiều công dụng chữa bệnh, đặc biệt là hỗ trợ chữa gãy xương. Vậy thực hư thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về loài thảo dược đặc biệt này qua bài viết dưới đây.

Hình ảnh cây Bìm bịp ( Cây liền xương)

1 Đặc điểm chung dược liệu:

• Tên gọi khác: Cây liền xương, tiểu cốt, mảnh cộng.
• Tên khoa học: Clinacanthus nutans – Họ thực vật: Ô rô (Acanthaceae).
  • Mô tả thực vật

      Là loại cây thân nhỏ, mọc thành bụi, cao 1-3m, thân cây màu xanh lục, phân nhánh nhiều.

• Lá: Lá nguyên, cuống ngắn, mặt hơi nhẵn, màu xanh thẫm. Lá non có thể được dùng nấu canh ăn, còn lá khô thì có mùi thơm đặc trưng giống mùi cơm nếp, thường dùng để ngâm bột gạo nếp, làm bánh.
• Hoa: Hoa bìm bịp có màu đỏ hoặc màu hồng, mọc rủ xuống ở ngọn. Tràng hoa có 2 môi, môi dưới gồm 3 răng. Bao phấn màu vàng xanh.
• Quả: Quả nang hình trùy dài khoảng 1,5 cm, cuống ngắn, mỗi quả chứa 4 hạt, chiều dài từ 3 đến 5cm. Lá bắc hẹp.

1.2. Đặc điểm phân bố

• Cây mọc hoang rải rác ở các khu rừng rụng lá, bờ bụi hoặc các bãi đất trống.
• Cây liền xương được tìm thấy ở nhiều nơi của nước ta, đặc biệt là các vùng nông thôn. Ngoài ra, cây cũng được tìm thấy ở các khu vực khác như Trung Quốc, Malaysia, Thái Lan, Indonesia.
• Ngoài công dụng chữa liền xương, tại một số địa phương, cây còn được trồng để lấy lá nấu canh, làm bánh.

2. Bộ phận dùng – Thu hái và chế biến

• Bộ phận dùng: Toàn cây (tươi hoặc khô).
• Cách thu hái: Thu hái quanh năm, dùng tươi hoặc phơi khô làm thuốc.

Mẫu dược liệu khô từ cây Bìm bịp

3.Thành phần hóa học

• Một số thành phần hóa học đã được chiết xuất từ cây bìm bịp bao gồm: flavonoid, triterpenoid, steroid, phytosterol, glycoside.
• Cành và rễ của cây còn có chứa lupeol và beta-sitosterol.

4. Tác dụng – Công dụng

*Theo y học hiện đại:

Theo Dược sĩ CKI Nguyễn Quốc Trung – giảng viên Cao đẳng Dược cho biết, Các kết  quả nghiên cứu từ nhà khoa học cho thấy,thảo dược này có những tác dụng sau:

• Chống oxy hóa: Giảm gốc tự do gây hại.
• Chống ung thư: Ức chế sự phát triển của khối u trên mô hình thí nghiệm.
• Kháng khuẩn, kháng virus: Hỗ trợ điều trị nhiễm trùng và bệnh ngoài da.
• Chống viêm, giảm đau: Giảm sưng viêm, hỗ trợ phục hồi tổn thương, làm giảm các triệu chứng viêm ở vết côn trùng cắn, nhiễm trùng Herpes.

*Theo Y Học Cổ Truyền

• Theo y học cổ truyền, Bìm bịp có vị ngọt, tính bình, quy kinh can đổm,
• Tác dụng: Tiêu thũng, tán ứ, trừ thấp, chỉ thống.
• Công dụng: Mát gan, lợi tiểu, giảm phù nề, chữa sưng đau, đau nhức xương khớp, bong gân, vết thương chảy máu. Đặc biệt có công hiệu dùng bó liền xương, gãy xương.

Ứng Dụng trong Dân Gian

• Việt Nam: Thường dùng lá non của cây để nấu canh thay rau. Lá tươi giã nát chữa sưng đau mắt, hoặc xào nóng đắp vào vùng chân bị trặc gân, gãy xương, đau nhức. Kết hợp với Mò hoa trắng già để chữa bệnh lưỡi trắng ở trẻ em bằng cách lọc nước uống. Cành và lá cũng được dùng đắp chữa vết thương do trâu bò húc.
• Trung Quốc: Tại Hải Nam, lá bìm bịp được dùng để chữa vết thương do dao chém, thiếu máu, phong thấp, hoàng đản. Tại Vân Nam, cây được dùng trong các trường hợp kinh nguyệt không đều, phong thấp tê đau, hỗ trợ điều trị gãy xương, vết thương do đòn ngã.
• Quảng Tây: Dùng bìm bịp để trị bần huyết.
• Thái Lan: Lá tươi được dùng để chữa các bệnh ngoài da như eczema, mụn nhọt, bỏng…

5. Bài thuốc chữa Gãy xương bằng cây Bìm Bịp

Nguyên liệu:

• Lá bìm bịp tươi.
• Một ít muối tinh.
• Nẹp (mía hoặc nẹp gỗ y khoa), vải mỏng.

Cách thực hiện:

1. Rửa sạch lá bìm bịp, giã nát với muối.
2. Định hình lại phần xương gãy, nắn thẳng.
3. Đắp lá bìm bịp lên vùng xương gãy, quấn vải cố định.
4. Dùng nẹp cố định bên ngoài, băng chặt.
5. Thay lá mỗi 2 ngày, duy trì trong 1 tuần.

Có thể kết hợp uống nước sắc từ cây bìm bịp để tăng hiệu quả.

6. Lưu ý khi sử dụng

Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho hay, Cây Bìm bịp là thảo dược thiên nhiên được sử dụng trong nhiều trường hợp khác nhau với độ an toàn cao. Tuy nhiên, người bệnh cũng cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Không dùng cho phụ nữ mang thai, người huyết áp thấp.
• Chỉ dùng bài thuốc đắp với chấn thương nhẹ.
• Thảo dược này không thay thế hoàn toàn phương pháp chữa trị y tế .
• Dùng đúng liều lượng, tránh lạm dụng.
• Nếu không hiệu quả, cần thăm khám y tế.
• Nên kết hợp việc chữa bệnh bằng cây bìm bịp với chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý, hạn chế vận động mạnh hoặc mang vác vật nặng để tránh tổn thương xương khớp.
• Cũng giống như các cây thuốc nam khác, hiệu quả chữa bệnh của cây bìm bịp có thể khác nhau tùy theo tình trạng bệnh và cơ địa của mỗi người.

Tóm lại: Cây Bìm bịp là thảo dược quen thuộc với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, đặc biệt trong hỗ trợ chữa gãy xương. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng cách và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Nếu sau một thời gian sử dụng mà tình trạng bệnh không thuyên giảm hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng hơn, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và có hướng chữa trị thích hợp./.

DsCKI. Nguyễn Quốc Trung