Xuất huyết là một hội chứng thường gặp khi có tổn thương ở thành mạch dẫn đến chảy máu và các triệu chứng tương tự. Để kiểm soát và trị các tình trạng này, Đông y cung cấp một loạt vị thuốc hữu ích.
- Cách sử dụng đông trùng hạ thảo đảm bảo hiệu quả và an toàn
- Mẹo hay để chữa cảm lạnh nhanh chóng bằng phương thuốc Đông y
Các vị thuốc trong Đông y, mặc dù có nguồn gốc khác nhau, nhưng chung quy có tác dụng làm giảm tính giòn của các mao mạch, nguyên nhân chính dẫn đến chứng xuất huyết. Để ngăn chặn và trị chứng giòn mao mạch, một số vị thuốc chứa các hợp chất flavonoid như rutin và quercetin, có tác dụng làm cho các thành mạch mạnh mẽ hơn. Các loại cây như hoa hòe, trắc bách diệp, hà diệp, long nha thảo, ngải diệp… chứa các chất này.
Các chất tanin cũng giúp săn chặt các vết thương để ngăn máu chảy, ví dụ như địa du và cỏ nhọ nồi. Các chất gelatin có trong các loại cao động vật bao phủ một lớp màng mỏng trên bề mặt vết thương để tránh máu chảy, như cao a giao và cao xương động vật.
Theo bác sĩ công tác tại Khoa Y học cổ truyền – Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn có thuốc Đông y có tác dụng làm mát cơ thể, được gọi là tính “lương huyết,” để kiểm soát xuất huyết, chẳng hạn như huyết dụ, sinh địa, rau má.
Trị chảy máu cam
Chảy máu cam, trong Đông y gọi là “nục huyết,” thường xảy ra mà không cần lý do rõ ràng. Cách để kiểm soát tình trạng này là lấy ngón trỏ và ngón cái để ấn nhẹ phía trên cánh mũi với đầu hơi nghiêng lên. Đồng thời, đốt một ít tóc để tạo thành bột mịn và đặt vào lòng bàn tay, hít mạnh vào lỗ mũi chảy máu để giúp cầm máu ngay lập tức. Nếu chảy máu cam xảy ra thường xuyên, bạn có thể thử bài thuốc sau:
- Thành phần: Hòe hoa, trắc bách diệp, kinh giới tuệ, chỉ xác, mỗi vị 12g.
- Cách dùng: Saosáng đen và hãm hoặc sắc uống mỗi ngày, kéo dài trong 2-3 tuần.
Trị ho ra máu
Môi trường khô hanh và bụi bặm có thể gây viêm nhiễm đường hô hấp, dẫn đến ho khan kéo dài và xuất huyết. Theo thầy thuốc rau má tươi có thể giúp, hoặc bạn có thể sử dụng bài thuốc sau:
- Thành phần: Bách bộ, tang bạch bì, mỗi vị 12g, trần bì thán, trắc bách diệp thán, mỗi vị 8g, thiên môn, mạch môn, mỗi vị 16g.
- Cách dùng: Sắc uống mỗi ngày trong một tháng, chia làm 3 lần trước bữa ăn 30 phút. Uống liên tục trong 3-4 tuần cho đến khi các triệu chứng giảm đi.
Trị trĩ chảy máu
Trĩ thường gặp ở người cao tuổi và tương quan với đại tràng thực nhiệt và đại tiện táo kết. Bài thuốc sau có thể giúp:
- Thành phần: Đảng sâm, hoàng kỳ, bạch truật, mỗi vị 12g, đương quy 8g, sài hồ, cam thảo, thăng ma, mỗi vị 6g, trần bì, hòe hoa thán, trắc bách diệp thán, mỗi vị 4g.
- Cách dùng: Sắc uống mỗi ngày trong một tháng, trước bữa ăn 30 phút. Uống liên tục trong 3-4 tuần cho đến khi triệu chứng giảm đi.
Trị nôn ra máu
Xuất huyết nôn ra máu có thể do tổn thương niêm mạc thực quản hoặc viêm dạ dày gây ra. Bạn có thể sử dụng bài thuốc sau:
- Thành phần: Đương quy thán, bồ hoàng thán, đại hoàng thán, hoa hòe thán, mỗi vị 30g, a giao 30g.
- Cách dùng: Trộn các vị thuốc và thêm mật ong để tạo thành một hỗn hợp. Mỗi lần uống 10g với nước sôi để nguội. Bài thuốc này cũng có thể sử dụng cho các triệu chứng khác như chảy máu cam, đại tiện ra máu và phụ nữ bị kinh nguyệt bất thường.
Dược sĩ Cao đẳng dược TPHCM lưu ý trong Đông y, thuốc thường được chế biến bằng cách saosáng đen hoặc thán sao. Sau khi sao, thuốc có màu đen, màu “đen chỉ huyết” được coi là có tác dụng kiểm soát xuất huyết.