Cây khiếm thực được mệnh danh là nhân sâm trong nước, đây là một loại thảo dược được áp dụng nhiều trong các bài thuốc Y Học Cổ Truyền với những tác dụng khá đa dạng.
- Tìm hiểu một số bài thuốc đông y giúp điều trị táo bón hiệu quả
- Tìm hiểu công dụng và những bài thuốc đông y từ cây Chùm ngây
Đặc điểm nhận biết vị thuốc khiếm thực
Theo thầy thuốc Y học cổ truyền Sài Gòn, Khiếm thực là loại cây mọc ở ao, lá hình tròn rộng, nổi trên mặt nước, mặt trên màu xanh, mặt dưới màu tím. Vào mùa hè cành mang hoa trồi lên trên mặt nước, đầu cành có một hoa sáng nở chiều héo, quả hình cầu, chất xốp màu tím hồng bẩn, mặt ngoài có gai, đỉnh còn đài sót lại, hạt chắc, hình cầu, màu đen, thịt trắng
Bộ phận dùng làm thuốc:Quả (Semen Euryales), khiếm thực Trung Quốc dùng quả, khiếm thực Việt Nam dùng củ Súng thay thế. hình tròn, một đầu màu trắng, toàn thể hình tròn lõm xuống, đầu kia màu đỏ nâu, ngoài mặt bằng trơn, có sâm hoa, chất cứng, dòn, cắt ra thì chỗ cắt không bằng phẳng, màu trắng bạch, có chất bột
Các thành phần hóa học
- Chứa nhiều tinh bột và catalaza
- Trong cây Khiếm thực có chứa 4,4% protid, 0,2% lipid, 32% hydrat carbon, 0,009% calcium, 0,11% phosphor, 0,0004% fe, 0,006% vitamin C
- Các hoạt chất calcium, phosphor, thiamine, nicotinic acid, vitamin C, carotene
Những bài thuốc đông y được sử dụng Khiếm thực
Một số bài thuốc Đông y được sử dụng cây khiếm thực như sau:
Trị hoạt tinh: Chuẩn bị khiếm thực 80g, liên tu 80g, liên tử 80g, long cốt 40g, mẫu lệ 40g, sa uyển tật lê 80g, liên tử tán bột để riêng, nấu làm hồ để trộn với thuốc bột của các vị kia làm thành hoàn, ngày uống 16 đến 20g
Trị mộng tinh, hoạt tinh: Chuẩn bị kê đầu nhục, khiếm thực 60g, liên hoa nhụy 30g, long cốt 60g, ô mai nhục 60g, tán bột, lấy sơn dược chưng chín, bỏ vỏ, nghiền nát như cao, trộn thuốc bột làm viên to bằng hạt đậu, mỗi lần uống 30 viên với nước cơm, lúc đói
Trị di tinh bạch trọc: Khiếm thực, kim anh tử, lấy lhiếm thực giã nát, phơi khô, tán bột, trộn với cao Kim anh làm viên, ngày uống 8-12g
Trị đới hạ do thấp nhiệt: Nguyên liệu khiếm thực, hoàng bá, xa tiền tử, sắc uống
Trị đới hạ do tỳ thận hư: Khiếm thực, sơn dược, sắc uống
Trị tiêu chảy mạn tính do tỳ hư: Khiếm thực, bạch truật, đảng sâm, phục linh, tất cả đem sắc uống
Trị tiểu đường: Khiếm thực 30g, gan heo 80 – 120g đem nấu chung ăn
Các bác sĩ giảng viên Trung cấp Y học cổ truyền cho biết trong quá trình sử dụng dược liệu này, bạn cần chú ý thận trọng để tránh gặp các vấn đề không mong muốn