Y sĩ Y học cổ truyền chia sẻ những công dụng chữa bệnh của cây bách bộ

Là loài cây mọc hoang rất nhiều ở các tỉnh miền núi phía Tây Bắc Việt Nam, bách bộ là một vị thuốc rất quý, tuy nhiên vẫn rất ít người biết cách sử dụng vị thuốc này. Cùng các bác sỹ, chuyên gia Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu công dụng của loài cây quý hiếm này nhé.

Vị thuốc bách bộ thuộc dạng dây leo thân nhỏ nhẵn, quấn, có thể dài 10cm, lá mọc đối có khi thuôn dài thân nổi rõ trên mặt lá, 10 – 12 gân phụ chạy dọc từ cuống lá đến ngọn lá, cụm hoa mọc ở kẽ lá, có cuống dài 2-4cm, gồm 1-2 hoa to màu vàng hoặc màu đỏ. Bao hoa gồm 4 phận, 4 nhụy giống nhau, chỉ nhị ngắn. Bầu hình nón, quả nặng có 4 hạt, ra hoa vào mùa hè. Rễ chùm gần đến 30 củ (nên mới gọi là Dây Ba Mươi), có khi nhiều hơn nữa. Mọc hoang dại khắp nơi, đặc biệt là những vùng đồng núi.

Dưới đây là những công dụng chữa bệnh tuyệt vời từ vị thuốc bách bộ do các bác sỹ, chuyên gia Cao đẳng Y Dược Sài Gòn tổng hợp:

Tác động lên hệ hô hấp

Bách bộ có tác dụng làm giảm hưng phấn trung khu hô hấp của động vật, làm giảm ho do ức chế phản xạ ho. Đối với kháng Histamin gây co giật, Bách bộ có tác dụng giống như Aminophylline nhưng hòa hoãn và kéo dài hơn (Trung Dược Học).

Tác dụng trị giun và diệt côn trùng

Ngâm giun trong dung dịch 0,15% Stemonin, giun sẽ tê liệt sau 15 phút. Nếu kịp thời lấy giun ra khỏi dung dịch, giun sẽ hồi phục lại. Tiêm dung dịch Stemonin sulfat (3mg) vào ếch nặng 25g, có thể làm cho ếch tê bại, sau 12 giờ thì bình phục. Dùng rượu thuốc Bách bộ 1/10 trong rượu 700, ngâm hoặc phun vào con rận, rận sẽ chết sau một phút.

Trị ho dữ dội

Dùng rễ Bách bộ, Gừng sống, gĩa lấy nước, 2 vị bằng nhau, sắc uống 2 chén.

Dùng rễ Bách bộ ngâm rượu, ngày uống 1 chén, ngày 3 lần.

Trị phù, vàng da cả người

Bách bộ (củ) mới đào về, rửa sạch, gĩa nát. Đắp một miếng lên rốn, lấy nửa tô xôi gĩa mềm dẻo đắp trên miếng Bách bộ vừa rồi, xong lấy khăn bịt lại 12 ngày sau thấy trong ruột có hôi mùi rượu thì tiểu được, hết phù.

Trị chí, rận, bọ chét

Bách bộ 120g, ngâm với 1 lít Cồn, sau 24 giờ sức ở ngoài da.

Ngoài ra, bác sỹ Y học cổ truyền, Trường Cao đẳng Y Dược TP HCM lưu ý bách bộ là vị thuốc có tính bình vào kinh phế, tính chuyên giáng xuống nên không dùng cho người có tì vị hư nhược.

Bách bộ dễ hại dạ dày, dễ gây tiêu chảy nên người yếu dạ, hay tiêu chảy không được uống.

Sử dụng bách bộ theo đúng liều lượng được khuyến cáo, tránh tình trạng dùng bách bộ ở liều cao sẽ làm ức chế trung tâm hô hấp, có thể gây tử vong.

Trường hợp dùng quá liều bách bộ, có thể giải độc bằng nước gừng và giấm.